Nguyễn Du

Tiêu đề: Ngẫu hứng kỳ 2 Tue 02 Mar 2010, 03:19

Ngẫu hứng kỳ 2

Nhất lệ thiên nhai sái đoạn bồng,
La Phù giang thượng khởi thu phong.
Hoàng vân bạch thuỷ lưỡng tương chiếu,
Cấp quản bi ti vạn bất đồng.
Lục xích câu mi trường dịch dịch,
Tứ thời phao trịch thái thông thông.
Chinh hồng ảnh lý gia hà tại?
Án ẩn Quỳnh vân am lưỡng phong.

Dịch nghĩa

Ở nơi chân trời, thương mình như ngọn cỏ bồng lìa gốc mà rơi lệ.
Gió thu đã nổi trên sông La Phù.
Mây vàng và nước trắng soi chiếu lẫn nhau.
Tiếng sáo gấp, tiếng tơ buồn không hoà hợp chút nào!
Tấm thân sáu thước bị câu thúc, cứ vất vả mãi.
Bốn mùa đi qua tựa thoi đưa, sao chóng thế!
Trong bóng chim hồng bay đằng kia, nhà mình ở đâu?
Chỉ thấy thấp thoáng vài ba ngọn núi trong đám mây phía Quỳnh Côi.

Ngẫu hứng kỳ 2
(Người dịch: Nguyễn Thạch Giang)

Giọt lệ phương xa thấm cỏ bồng,
La Phù thu nổi gió trên sông.
Mây vàng nước trắng hình chen bóng,
Sáo gấp đàn khoan điệu khác cung.
Sáu thước tấm thân lao lục mãi,
Bốn mùa tấc bóng vội vàng không!
Cánh hồng thăm thẳm nhà đâu tá?
Mây núi Quỳnh Côi thấp thoáng trông.

_________________________
Nguyễn Du - Page 8 Signat21

Tiêu đề: Thanh minh ngẫu hứng Tue 02 Mar 2010, 03:23

清明偶興

東風晝夜動江城
人自悲悽草自青
春日有身非少壯
天涯無酒對清明
村歌初學桑麻語
野哭時聞戰伐聲
客舍含愁已無限
莫敎茅草近階生

Thanh minh ngẫu hứng

Đông phong trú dạ động giang thành,
Nhân tự bi thê, thảo tự thanh.
Xuân nhật hữu thân phi thiếu tráng,
Thiên nhai vô tửu đối thanh minh
Thôn ca sơ học tang ma ngữ,
Dã khốc thời văn chiến phạt thanh.
Khách xá hàm sầu dĩ vô hạn,
Mạc giao mao thảo cận giai sinh.

Chú thích:
giang thành: Có thể là địa danh, Nguyễn Du nói đến "giang thành" trong nhiều bài thơ.
chiến phạt thanh: Chiến tranh nhà Nguyễn với nhà Tây Sơn còn dấu tích.
Mạc giao mao thảo cận giai sinh: Ngụ ý không đua chen danh vọng với quần thần vua Gia Long.

Dịch nghĩa

Gió đông thổi qua toà thành bên sông suốt ngày đêm.
Người buồn thì cứ buồn, cỏ xanh thì cứ xanh.
Ngày xuân, mình có thân nhưng không còn trẻ nữa,
Ở góc trời, không có rượu uống trong tiết thanh minh.
Câu hát thôn dã giúp ta hiểu được tiếng nói của kẻ trồng gai, trồng dâu.
Ngoài đồng nội thỉnh thoảng nghe tiếng người khóc như buổi chiến tranh.
Ở nơi lữ xá đã buồn quá rồi,
Chớ để cỏ săng mọc gần thêm!

Tiết thanh minh ngẫu hứng
(Người dịch: Nguyễn Thạch Giang)

Gió đông hôm sớm động giang thành,
Người cứ âu sầu cỏ cứ xanh.
Xuân đến, tiếc thân thời tráng kiện,
Phương trời không rượu chuốc thanh minh.
Dân ca mới mọc lời thôn dã,
Than khóc dường nghe tiếng chiến tranh
Dằng dặc ngậm ngùi nơi lữ xá,
Đừng cho săng cỏ mọc gần quanh.

_________________________
Nguyễn Du - Page 8 Signat21

Tiêu đề: Mộ xuân mạn hứng Tue 02 Mar 2010, 03:25

Mộ xuân mạn hứng

Nhất niên xuân sắc cửu thập nhật,
Phao trịch xuân quang thù khả liên.
Phù thế công danh khan điểu quá,
Nhàn đình tiết tự đái oanh thiên.
Trắc thân bất xuất hữu hình ngoại,
Thiên tuế trường ưu vị tử tiền.
Phù lợi vinh danh chung nhất tán,
Hà như cập tảo học thần tiên ?

Dịch nghĩa

Một năm có chín mươi ngày xuân, để cho cảnh xuân trôi qua, thật đáng tiếc! Công danh ở đời nào khác cánh chim bay vút. Trước sân vắng, thời tiết cũng theo chim oanh mà thay đổi. Tấm thân không thể thoát ra khỏi vòng hữu hình, chưa chết, cứ lo mãi chuyện nghìn năm. Danh lợi hão huyền cuối cùng tiêu tan hết, sao bằng hãy sớm theo đạo thần tiên!

Cảm hứng cuối xuân
(Người dịch: Nguyễn Thạch Giang)

Một năm có chín chục ngày xuân,
Thấm thoắt xuân đi tiếc bội phần.
Cõi thế công danh qua vun vút,
Trước sân thời tiết đổi lần lần.
Chiếc thân không lọp vòng đào chú,
Nghìn thủa lo hoài lúc sống còn.
Danh lợi hão huyền chung cuộc trắng,
Sao bằng sớm học đạo thần tiên?

_________________________
Nguyễn Du - Page 8 Signat21

Admin Tổng số bài gửi : 3173 Registration date : 22/11/2007

Thanh Quyết giang vãn diểu

Phù kiều tận xứ xuất bình điền,
Lịch lịch thanh sơn tại nhãn tiền.
Cổ kính tiều quy minh nguyệt đảm,
Triều môn ngư tống tịch đương thuyền.
Mang mang viễn thuỷ tam xuân thụ,
Lạc lạc nhân gia lưỡng ngạn yên.
Cực mục hương quang tại hà xứ?
Chinh hồng sổ điểm bạch vân biên.

Dịch nghĩa

Hết chiếc cầu nổi là đến cánh đồng, trước mắt thắy rõ từng đợt núi xanh.
Dưới bóng trăng, bác tiều gánh củi về trên con đường mòn, lúc chiều tà, nhà chài đẩy chài ra khơi nhân khi triều lên.
Phía xa, nước sông mờ mịt lẫn bóng cây mùa xuân. Khói bay từ mấy nóc nhà lác đác hai bên bờ sông, cố ráng mắt nhìn xem quê hương mình ở chỗ nào?
Chỉ thấy vài chấm nhỏ, đó là những cánh chim hồng bay lên đám mây trắng.

Chiều ngắm cảnh sông Thanh Quyết
(Người dịch: Nguyễn Thạch Giang)

Hết con cầu nổi đến đồng bằng,
Trước mắt nhìn xa núi biếc giăng.
Trăng sáng tiều về trên lối cũ,
Chiều tà chài xuống lúc triều dâng.
Lờ mờ in bóng cây ven nước,
Thấp thoáng bên sông khói phía làng.
Mỏi mắt quên nhà đâu đó tá?
Bên mây mấy chiếc nhạn giăng hàng.

_________________________
Nguyễn Du - Page 8 Signat21

Admin Tổng số bài gửi : 3173 Registration date : 22/11/2007

同廬路上遙見柴山

柴山山上多浮雲，
柴山山下石磷磷。
同廬路上西翹首，
秀色蒼然來照人。
歷歷樓臺天外見，
微微鐘古月中聞。
青衫走編紅塵路，
猿鶴何從認舊鄰。

Đồng Lư lộ thượng dao kiến Sài Sơn

Sài Sơn sơn thượng đa phù vân,
Sài Sơn sơn hạ thạch lân lân.
Đồng Lư lộ thượng tây kiều thủ,
Tú sắc thương nhiên lai chiếu nhân.
Lịch lịch lâu đài thiên ngoại kiến,
Vi vi chung cổ nguyệt trung văn.
Thanh sam tẩu biến hồng trần lộ,
Viên hạc hà tòng nhận cựu lân ?

Dịch nghĩa

Trên đỉnh núi Thầy, lắm mây nổi,
Dưới chân núi Thầy, đá lởm chởm.
Đi trên đường Đồng Lư, ngoảnh mặt nhìn về phía tây,
Màu xanh đẹp của núi chiếu vào người.
Xa xa, lâu đài hiện lên rõ mồn một,
Nghe văng vẳng tiếng chuông tiếng trống trong ánh trăng.
Kẻ mặc chiếc áo xanh đi khắp cõi bụi hồng,
Con vược, con hạc làm sao nhận ra người xóm cũ ?

Trên đường Đồng Lư, xa thấy núi Thầy
(Người dịch: Nguyễn Thạch Giang)

Trên núi Sài Sơn nhiều mây nổi
Dưới núi Sài Sơn nhiều đá sỏi
Từ đường Đồng Lư ngoảnh về Tây,
Sắc đẹp xanh rờn theo người dọi
Ngoài trời thấy lâu đài trập trùng,
Trong trăng nghe chuông trống inh ỏi.
Áo xanh chạy khắp đường bụi hồng,
Vượn hạc khôn tìm bạn cũ hỏi ?

_________________________
Nguyễn Du - Page 8 Signat21

Tiêu đề: Đồng Lung giang Wed 03 Mar 2010, 05:44

Đồng Lung giang

Đồng Lung giang thuỷ khứ du du,
Kim cổ nhàn sầu bất trú lưu.
Sa chuỷ tàn lô phi bạch lộ,
Lũng đầu lạc nguyệt ngọa hàn ngưu.
Loạn sơn thuý tiếp cô thành mộ,
Thuỷ trúc hàn sinh tiểu điếm thu.
Tiễn nhĩ dã âu tuỳ thuỷ khứ,
Phù sinh lao lục kỷ thời hưu ?

Dịch nghĩa

Nước sông Đồng Lung chảy xa thăm thẳm, mối sầu kim cổ cũng trôi theo dòng nước không ngừng. Đàn cò trắng bay trên đám lau tàn cuối bãi cát, con trâu nằm đầu ghềnh dưới bóng trăng tà lạnh lẽo. Buổi chiều, những ngọn núi xanh lởm chởm tiếp liền với toà thành trơ trọi. Đương tiết thu, mấy khóm tre nước toả hơi lạnh quanh túp lều nhỏ. Thấy bầy chim âu lềnh bềnh trôi theo mặt nước mà thèm. Cuộc sống vất vả bao giờ mới thôi ?

Sông Đồng Lung
(Người dịch: Nguyễn Thạch Giang)

Đồng Lung cuồn cuộn chảy về đâu ?
Cuốn cả xưa nay mọi chuỗi sầu.
Cuối bãi cò bay qua đám sậy,
Đầu ghềnh trăng xế rọi lưng trâu
Thành chiều lan với màu xanh núi
Trúc toả sang lều khói lạnh thu
Thèm thấy bầy âu theo sóng lượn,
Phù sinh lặn lội biết bao lâu ?

Sông Đồng Lung
Bản dịch của Quách Tấn

Nước Đồng lung xuôi dòng cuồn cuộn
Mối nhàn sầu mãi cuốn cổ kim
Lau tàn doi rợp cánh chim
Trâu nằm ngủ lạnh trăng chìm cồn xa
Dãy chiều tà thành pha sắc núi
Lều trúc che lạnh xối bờ thu
Nhởn nhơ thèm thú chim âu
Kiếp phù sinh luống dãi dầu bao thôi ?

Dịch: 1969

_________________________
Nguyễn Du - Page 8 Signat21

Tiêu đề: Lạng Sơn đạo trung Wed 03 Mar 2010, 05:46

Lạng Sơn đạo trung

Vạn mộc sơn tiền khả bốc cư,
Bạch vân tại tụ thuỷ thông cừ.
Sơn đang đối trúc lưỡng vô dạng,
Mục thụ kỵ ngưu nhất bất như.
Ảnh lý tu mi khan lão hỷ,
Mộng trung tùng cúc ức qui dư
Toạ gia thôn tẩu đa nhàn sự,
Chỉ vị bình sinh bất độc thư.

Dịch nghĩa:

Có thể dựng ngôi nhà trước rừng cây kia mà ở, trên núi có mây trắng, lại có khe nước chảy. Nhà sư và khóm trúc, cả hai đều vô sự. Chẳng ai bằng em bé cưỡi trâu ung dung kia! Soi gương nhìn mày râu, biết mình đã già rồi. Trong mộng thấy tùng cúc, lại nhớ đến chuyện muốn về vườn. Ông già thôn quê ngồi trong nhà nhàn rỗi quá, được như thế, chỉ vì bình sinh không đọc sách

Trên đường đi Lạng Sơn
(Người dịch: Nguyễn Thạch Giang)

Trước núi um tùm dựng được nhà,
Hang đùn mây núi, nước khe ra.
Sư bên khóm trúc bình yên cả,
Mục cưỡi lưng trâu sướng nhất mà!
Trước kính mày râu nhìn cảnh lão,
Trong mơ tùng cúc nhớ quê ta.
Ngồi nhà, mấy cụ sao thư thả,
Chỉ vị không hề đọc sách qua.

_________________________
Nguyễn Du - Page 8 Signat21

Tiêu đề: Quỷ Môn đạo trung Fri 05 Mar 2010, 02:41

Quỷ Môn đạo trung

Quỉ môn thạch kính xuất vân côn (căn),
Chinh khách nam qui dục đoạn hồn.
Thụ thụ đông phong xuy tống mã,
Sơn sơn lạc nguyệt dạ đề viên.
Trung tuần lão thái phùng nhân lãn
Nhất lộ hàn uy trượng tửu ôn.
Sơn ổ hà gia đại tham thuỵ?
Nhật cao do tự yểm sài môn.

Dịch nghĩa:

Đường đá ở núi Quỉ Môn từ chân mây đi ra, lữ khách về nam trông thầy mà kinh hồn. Gió đông thổi qua hàng cây vào đám ngựa đi tiễn. Trăng tà lặn sau dãy núi, ban đêm nghe tiếng vượn hú. Ta đang độ tuổi trung niên mà đã có vẻ già, rất ngại chuyện thù tiếp. Dọc đường trời lạnh, nhờ hơi rượu mà ấm lòng. Trong xóm dưới núi kia, nhà ai ham ngủ thế? Mặt trời lên cao rồi mà cửa tre còn đóng kín.

Trên đường qua Quỷ Môn
(Người dịch: Nguyễn Thạch Giang)

Đường qua cửa Quỉ khói mây tuôn,
Lữ khách về nam dạ chạnh buồn.
Gió thổi hàng cây chân ngựa nhẹ,
Trăng tà sườn núi tiếng viên dồn.
Dở già tiếp khách lười quen thói,
Gặp lạnh đi đường rượu uống luôn.
Mái núi nhà ai chưa mở cửa?
Mặt trời vòi vọi, ngủ còn ngon!

_________________________
Nguyễn Du - Page 8 Signat21

Tiêu đề: Đề Nhị Thanh động Fri 05 Mar 2010, 02:43

Đề Nhị Thanh động

Bàn Cổ sơ phân bất ký niên,
Sơn trung sinh quật, quật sinh tuyền.
Vạn ban thuỷ thạch thiện đại xảo,
Nhất lạp càn khôn khai tiểu thiên.
Mãn cảnh giai không hà hữu tướng?
Thử tâm thường định bất ly thiền.
Đại sự vô ý diệc vô tận,
Phủ thán thành trung đa biến thiên.

Dịch nghĩa

Từ Bàn Cổ đến nay, không biết đã bao nhiêu năm rồi,
Trong núi có hang, trong hang có suối.
Mọi thứ, suối, đá sắp đặt rất khéo,
Một hạt càn khôn mở ra một khoảng trời nho nhỏ.
Khắp cõi đã là không thì làm gì có tướng?
Lòng này thường định không xa rời đạo thiền.
Đạo Phật không tâm, không ý bao la vô tận,
Cúi nhìn xuống thấy thành có nhiều sự đổi thay mà ngậm ngùi khôn xiết.

Đề động Nhị Thanh
(Người dịch: Nguyễn Thạch Giang)

Bàn Cổ đến nay năm chẳng nhớ,
Động thì sâu thẳm, suối reo vui.
Muôn màu đá nước, muôn tay khéo,
Một hạt càn khôn một khoảng trời
Trong cõi hư vô không tướng trạng
Riêng lòng mộ đạo giữ không rời
Bao la đức Phật vô tâm ý,
Trông cảnh thành thay luống ngậm ngùi.

_________________________
Nguyễn Du - Page 8 Signat21

Tiêu đề: Vọng Phu thạch Fri 05 Mar 2010, 02:47

Vọng Phu thạch

Thạch da? Nhân da? Bỉ hà nhân?
Độc lập sơn đầu thiên bách xuân
Vạn kiếp diều vô vân vũ mộng,
Nhất trinh lưu đắc cổ kim thân.
Lệ ngân bất tuyệt tam thu vũ,
Đài triện trường minh nhất đoạn văn.
Tứ vọng liên sơn diểu vô tế,
Độc giao nhi nữ thiện di luân.

Dịch nghĩa

Đá chăng? Người chăng? Là ai đấy nhỉ ?
Đứng một mình trên ngọn núi hàng ngàn năm nay.
Muôn kiếp không bao giờ có mộng mây mưa,
Tấm thân giữ được trinh tiết mãi mãi.
Mưa thu như dòng lệ chảy không ngớt,
Lớp rêu như ghi lại một bài văn ca tụng nàng.
Nhìn bốn phía núi non từng từng lớp lớp,
Luân thường chỉ dành riêng cho bạn gái chăng ?

Đá Vọng Phu
(Người dịch: Nguyễn Thạch Giang)

Là người? Là đá? Hỏi là ai?
Đầu núi bao năm đứng giữa trời.
Bặt mộng mây mưa trong một kiếp,
Giữ lòng trinh bạch trọn muôn đời.
Lớp rêu đoạn sách còn ghi mãi,
Dòng lệ mưa thu cứ chảy hoài.
Bốn phía mênh mông nhìn dãy núi,
Luân thường riêng để má hồng soi!

Đá Vọng Phu
(Bản dịch của Hải Đà )

Đá hay người chẳng biết là ai ?
Đỉnh núi ngàn xuân đứng miệt mài
Bỏ mộng mây mưa từ vạn kiếp
Giữ thân trinh tiết đến muôn đời
Ba thu mưa lệ hoài không dứt
Một áng văn rêu mãi tuyệt vời
Núi biếc mênh mông trùng điệp điệp
Luân Thường phận gái gánh trên vai.

_________________________
Nguyễn Du - Page 8 Signat21

» Việt Sử Giai Thoại - Tập 4 - Nguyễn Khắc Thuần
» Danh tướng Việt Nam 3 - Nguyễn Khắc Thuần
» Đêm tàn - Liên ngâm Chu Hà, Hàn Sĩ Nguyên
» Ngựa phi trên thảo nguyên Mông Cổ
» Cảnh lều chõng đi thi ở Việt Nam thời Nguyễn