VƯỜN CÂY ĐV II

1.512- BÁN TỰ CẢNH
      
BÁN TỰ CẢNH
 
Cây mọc đứng hay nằm
Lá hình trứng, mép răng
Cụm hoa trắng (hay đỏ)
Trồng cảnh, làm hàng rào.
 
BXP
 
Sưu tập
 
Bán tự cảnh - Hemigraphis alternata, Chi Hemigraphis, Họ Ô rô - Acanthaceae, Bộ Lamiales Hoa môi (nhánh 11)
 
Mô tả: Cây thảo mọc đứng hay mọc nằm, trải ra; nhánh non có lông. Lá mọc đối, hình trứng, có lông ít ở mặt trên, màu đỏ tía ở mặt dưới, dài 4-8cm, rộng 3-6cm, mép có răng và lông mi, cuống lá dài 1-2cm. Cụm hoa là bông ở ngọn hay ở nách lá, mọc đứng dài 3-5cm, mang 5 hàng hoa trắng (hay đỏ), có lá bắc xen kết hợp, tràng hoa cao khoảng 2cm; nhị 4. Quả nang.
Nơi mọc: Loài xuất xứ từ Inđônêxia (Java) trở thành hoang dại ở một số xứ nhiệt đới. Ta thường trồng làm cảnh ở các vườn cây và dọc bờ rào. Có thể thu hái thân lá quanh năm.
Công dụng: Chưa có tài liệu nghiên cứu.
Ở Tiểu Antilles, người ta dùng các thân mang lá, phối hợp với thân cành loài Rau càng cua - Peperomia rotundifolia, để trị bệnh cúm. Cũng có nơi dùng chữa bệnh trĩ.

1.513- ĐÌNH LỊCH
         
ĐÌNH LỊCH
 
Cây thảo rất đa dạng
Phiến lá xoan thuôn dài
Hoa xim co tim tím
Quả nang màu đậm nâu.
 
BXP
 
Sưu tập
 
Đình lịch, Thốp nốp - Hygrophila Salicifolia, Chi Hygrophila, Họ Ô rô - Acanthaceae, Bộ Lamiales Hoa môi (nhánh 11)
 
Mô tả: Cây thảo rất đa dạng, cao đến 1m, không lông hay có rất ít lông nhất là dưới cụm hoa; thân vuông, mọc đứng hay mọc nằm, phình ở các mấu. Lá có phiến xoan, thường thon dài hay thuôn, nguyên hay khía tai bèo. Hoa thành xim co ở nách lá, tiền diệp hẹp; lá đài 6-10 mm, dính nhau đến 1/2 hay toàn bộ; tràng màu tim tím, dài 12-18mm; nhị sinh sản 4. Quả nang nâu đậm, chứa 20-35 hạt có lông hút nước.
Hoa tháng 5-12.
Nơi mọc: Cây mọc ở ruộng, đất hoang nhiều nơi, phổ biến khắp nước ta. Còn phân bố ở Ấn Độ, Trung Quốc, Lào, Campuchia.
Công dụng: Vị ngọt, hơi đắng, tính mát. Ở Malaixia, lá thường được dùng làm thuốc đắp chữa vết thương và sưng phù. Ở Malaixia, dịch lá hơi se dùng làm thuốc lọc máu và làm săn da. Hạt dùng ở Java làm thuốc đắp trị đau đầu và sốt.
Ở Vân Nam Trung Quốc, dây được dùng trị viêm hầu họng, viêm tuyến vú, thổ huyết, chảy máu mũi, ho gà; dùng ngoài trị gãy xương, đòn ngã tổn thương.
Ghi chú: Một số loài Đình lịch khác, như Đình lịch lông trắng - Hygrophila phlomoides Ness, cũng có lá dùng làm thuốc đắp trị mụn nhọt và đau đầu; Đình lịch lông xám - Hygrophila incana Nees, có hạt dùng trị ghẻ.

1.514- GIA CỐP




GIA CỐP
 
Từ Nam Mỹ vu qui nước Việt
Họ Ô rô, Gia cốp là em
Hoa hai môi, hồng, trắng dịu hiền
Cây bụi nhỏ, sức lên mãnh liệt.
 
BXP
 
Sưu tập
 
Gia cốp - Justicia carnea, Chi Justicia, Họ Ô rô - Acanthaceae, Bộ Lamiales Hoa môi (nhánh 11)
 
Mô tả: Cây bụi thấp, thân thẳng, phân nhánh ít. Lá mọc đối, thuôn bầu dục khá lớn, màu xanh bóng, gân nổi rõ. Cụm hoa ở đỉnh, nhiều hoa trên cuống chung màu hồng hay trắng. Hoa dạng ống hẹp, dài 5 cm đỉnh chia 2 môi. Tốc độ sinh trưởng nhanh phù hợp với đất tơi xốp dễ  thoát nước, cây ưa sáng, cành nhánh giòn dễ gãy không chịu được gió lớn.
Nơi mọc: Cây xuất xứ: từ Nam Mỹ hiện được trồng rộng khắp.tại Việt Nam.
Công dụng: Cây nhân giống phổ biến bằng giâm cành vì cây khó đậu quả.