VƯỜN CÂY HOA ĐV I

Bài 175- HOÀNG TINH HOA ĐỐM
 
 
 
HOÀNG TINH HOA ĐỐM
 
Cây thảo phụ sinh, thân rễ to
Thân xanh , đốm đỏ, lá so le
Hoa xim đốm tím, tràng mầu trắng
Thuốc bổ, giảm đau ...ai dám chê.
 
BXP
 
Sưu tập
 
Hoàng tinh hoa đốm - Polygonatum punctatum, chi Polygonatum: hoàng tinh (hoàng tinh vòng, hoàng tinh hoa đỏ, Phân họ Nolinoideae - Tóc tiên, Họ Măng tây hay họ Thiên môn đông - Asparagaceae, Bộ Asparagales Măng tây hay Thiên môn đông
 
Hoa quả tháng 3.
Nơi mọc: Loài của Nam Trung quốc, Việt Nam, Ấn Độ, Nêpan. Ở nước ta, chỉ thấy mọc ở rừng thường xanh ở Nghĩa Lộ và Lâm Đồng.
Công dụng: Cây dùng làm thuốc bổ, giảm đau

Bài 176- HỔ VĨ MÉP LÁ VÀNG
      
HỔ VĨ MÉP LÁ VÀNG
 
Lá dày quanh gốc, rễ bò ngang
Phiến cứng, nhọn thuôn, mép sắc vàng
Hoa trắng chùm dài mọc ở ngọn
Trong nhà thanh lọc sạch không gian.
 
BXP
 
Sưu tập
 
Hổ vĩ mép lá vàng hay Lưỡi cọp - Sansevieria trifasciata, chi Sansevieria: lưỡi hổ, hổ vĩ lan, Phân họ Nolinoideae - Tóc tiên, Họ Măng tây hay họ Thiên môn đông - Asparagaceae, Bộ Asparagales Măng tây hay Thiên môn đông
 
Mô tả: Cây thảo cao 30-50cm, thân rễ mọc bò ngang. Lá mọc chụm quanh gốc, hình dài, phiến dày và cứng, có vằn ngang, mép nguyên mép màu vàng, đầu lá thuôn nhọn.. Hoa trắng mọc thành chùm dài ở ngọn. Quả mọng, hình cầu màu vàng da cam. Mùa hoa: tháng 5; mùa quả: tháng 9.
Nơi mọc: Cây của Phi châu nhiệt đới, được trồng làm cảnh, nay trở thành cây hoang dại ở đồng bằng và vùng núi. Có thể trồng bằng thân rễ.
Công dụng: Lá được dùng uống trong chữa ho, viêm họng khản tiếng. Ngày dùng 6-12g lá nhai với muối ngậm nuốt nước dần dần. Dùng ngoài lấy lá hơ lửa cho héo giã nát lấy nước nhỏ tai nhiều lần chữa viêm tai có mủ.
Cây lưỡi hổ là loài có tác dụng thanh lọc không khí, hấp thụ chất gây ô nhiểm, cải thiện không gian sống, lưỡi hổ hấp thụ tốt độc tố gây ung thư như nitrogen oxide và formaldehyde . Theo quan niệm Phương Đông cây lưỡi hổ là loài cây phong thủy có tác dụng trừ tà xua đuổi ma quỹ, chống lại sự bỏ bùa. Lưỡi hổ là loài cây phù hợp trồng trong phòng ngủ, giúp tăng cường lượng oxy vào ban đêm.

Bài 177- HỔ VĨ XÁM
      
HỔ VĨ XÁM
 
Giống như Lưỡi hổ mép vàng
Phiến em ngọn giáo, rằn ngang, xám thùy
Xanh mầu lá mạ, hoa chùy
Sốt nóng, khát nước...cần gì ...gọi em.
 
BXP
 
Sưu tập
 
Hổ vĩ xám, Hổ vĩ hay Lưỡi cọp xanh - Sansevieria zeylanica, chi Sansevieria: lưỡi hổ, hổ vĩ lan, Phân họ Nolinoideae - Tóc tiên, Họ Măng tây hay họ Thiên môn đông - Asparagaceae, Bộ Asparagales Măng tây hay Thiên môn đông
 
Mô tả: Cây bụi sống nhiều năm, có một bó lá lớn (5-10 lá) mọc thẳng lên, hình ngọn giáo hẹp, nhọn, cao 50-70 cm, rộng 2-3cm, cuống như máng xối, phiến có rằn ri ngang và xám. Chuỳ hoa cao hơn. Hoa xanh xanh, cao 3cm, nhị 6. Quả tròn, có các lá noãn lép tồn tại.
Cây ra hoa tháng 6-7
Nơi mọc: Gốc ở Xri Lanca, được nhập trồng làm cảnh. Có thể thu hái rễ quanh năm.
Công dụng: Dùng chữa sốt nóng, khát nước, đái buốt.
Ghi chú: Còn có loài khác Sansevieria guineensis (L.) Willd. với lá hơi lõm, hình trụ ở góc, dài 80-100cm, màu lục sáng, có rằn ri trắng, lúc già sẫm màu lại. Loài này có xuất xứ ở Ghinê cũng được trồng. Lá của nó nhai với muối, nuốt nước dần chữa khản tiếng, ho, viêm họng

Bài 178- CÂY HOA KHÔNG LÁ
  
http://farm5.static.flickr.com/4022/4647347926_99a1b8329e.jpg" style="width: 320px;height: 240px" border="0" alt=""/> 
  

CÂY HOA KHÔNG LÁ
 
Lá thoái hóa thành màng bọc mỏng
Lá ta nhìn là lóng thân thôi
Màu lam tím nhạt tinh khôi
Hoa không lá...vẫn dâng đời sắc hương.
 
BXP
 
Sưu tập
 
Cây Hoa không lá - Aphyllanthes monspeliensis, chi Aphyllanthes, Phân họ Aphyllanthoideae - Hoa không lá, Họ Măng tây hay họ Thiên môn đông - Asparagaceae, Bộ Asparagales Măng tây hay Thiên môn đông
 
Mô tả: Cây lâu năm, cao 10-50 cm, phát triển các cụm dày đặc, lá được giảm xuống còn vỏ cơ bản, trên thực tế các lá của nó bị thoái hóa thành các màng bọc mỏng tại phần tiếp giáp với thân cây. (Tương tự như Phi lao: cái ta thường gọi lá Phi lao chính là cành non, còn lá thực sự là câc vẩy mọc vòng giữa các lóng). Nó ra nhiều hoa màu lam tím nhạt (ít khi trắng) vào mùa xuân. Quả là một viên nang .
Nơi mọc: cây thân thảo phân bố trong các khu vực khí hậu khô cằn như các truông ở miền tây Địa Trung Hải.

Bài 179- SÂM CAU
  
http://envis.frlht.org/pimages/700_1.jpg" style="width: 300px;height: 300px" border="0" alt=""/>  

SÂM CAU
 
Lá hẹp thon dài như lá cau
Hoa vàng, lá bắc lợp lên nhau
Vị cay, tính ấm tuy hơi độc
Tinh lạnh, liệt dương tác dụng mau.
 
BXP
 
Sưu tập
 
Sâm cau tên khoa học Curculigo orchioides Gaertn., chi Curculigo, Hypoxidaceae Họ Hạ trâm, bộ Asparagales (Măng tây)
 
Họ Hypoxidaceae Họ Hạ trâm
 
Nơi mọc: Cây mọc hoang trên các đồi cỏ ven rừng núi nhiều nơi ở miền Bắc. Ở vùng đồi núi Lang Bian cũng có gặp. Đào củ về, rửa sạch, ngâm nước vo gạo để khử độc rồi phơi khô

Bài 180- TAM LĂNG
 

http://www.nature-museum.net/Data/2010/201007/20100719/Thumbnail/123ebfbe-5bae-42bb-8907-5e8a1dd351fb.jpg" style="width: 300px;height: 280px" border="0" alt=""/> 


TAM LĂNG
 
Lá mầu lục, nhiều gân, hình dải
Trên cuống dài, hoa cụm, đầy lông
Từ Lào Cai, Hà Tây... Quảng Trị
Mọc trong rừng, Dùng tựa Sâm cau.
 
BXP           
 
Sưu tập
 
Tam lăng, Cồ nốc mảnh, Lòng thuyền, Tiên mao hoa thưa - Curculigo gracilis, chi Curculigo, Hypoxidaceae Họ Hạ trâm, bộ Asparagales (Măng tây)
 
Mô tả: Cây thảo sống lâu năm, có thân rễ, thân cao 6-7cm, to 1-2cm. Lá hình dải, dài 45-60cm, rộng 5-7cm, màu lục, có nhiều gân; cuống lá dài 20-30cm. Cụm hoa trên cuống dài 20-25cm, đầy lông; chùm cao 8-10cm, với 10-20 hoa có cuống 1-2,5cm, có lông; hoa có đường kính 2,5cm, với phiến hoa cao 1cm, 6 nhị và bầu đầy lông. Quả hình bầu dục, dài 2cm; hạt nhiều.
Ra hoa tháng 4-7.
Nơi mọc: Ở nước ta, cây mọc ở thung lũng, trong rừng tới độ cao 1000m từ Lào Cai, Hà Tây qua Ninh Bình tới Quảng Trị.
Công dụng: Dân gian dùng thân rễ nấu cao uống trị ứ huyết và làm thông kinh (Viện Dược liệu). Nói chung cũng được dùng như Sâm cau.

Bài 181- SÂM ĐÁ

SÂM ĐÁ
 
Kon Bông 2, xã Đak Rong
Nơi em sinh sống cuối vùng Gia Lai
Thân ngầm phát triển nhiều chồi
Bồi dưỡng sức khỏe ... nhiều người quý yêu.
 
BXP
 
Sưu tập
 
Cây sâm đá - Curculigo sp,
 
(Năm 2012, nhóm TS. Phan Văn Tân, Trường Đại học Tây Nguyên, đã điều tra cây Sâm đá, cây “sống khỏe”, cây thuốc tự nhiên gần như đặc hữu của Gia Lai, Kon Tum.)
Mô tả: Cây thân thảo, thường mọc thành cụm (3-6 cây), phần khí sinh (lá, thân giả) nảy chồi và sinh trưởng trong suốt mùa mưa, đầu mùa khô thân giả và lá bị khô và tàn lụi. Thân chính là thân ngầm và củ tồn tại qua mùa khô. Lá đơn nguyên, mọc cách; có chiều cao bằng với chiều cao cây; cuống lá có bẹ ôm lấy nhau tạo thành thân giả; mỗi cây có 4-6 lá. Phiến lá dạng ô van thon dài, không xẻ thùy, không răng cưa, dài 20-30 cm, rộng 8-12 cm, chóp lá và gốc phiến lá đều vuốt nhọn; dùng tay vò lá có cảm giác lá giòn, mùi thơm hắc nhẹ. Thân ngầm non có màu trắng, về già có màu hơi vàng, mùi thơm dịu, là cơ quan sinh sản, phát tán giống; từ thân ngầm mọc ra nhiều rễ tơ, đây là cơ quan hút nước, khoáng chất chủ yếu. Mỗi đoạn thân ngầm có thể hình thành 2-4 củ, khi già có màu nâu nhạt, mùi thơm nhẹ, dẻo, dính, là nơi dự trữ nước và chất dinh dưỡng giúp cây vượt qua khô hạn mùa khô; củ và thân ngầm có thể tồn tại vài ba năm. Thời điểm điều tra (tháng 6), cây sâm đá chưa có hoa hoặc quả, vì vậy chúng tôi không thu và mô tả được hoa và quả. Tuy nhiên có lẽ cây rất ít quả và hạt, vì sự phát tán rất hạn chế.
Nơi mọc: Cây sâm đá phân bố rất hạn chế, hiện chỉ có 2 vùng với diện tích nhỏ gần làng Kon Bông 2, xã Đak Rong, huyện Kbang, tỉnh Gia Lai, thượng nguồn sông Ba.
Công dụng: Giá trị dược liệu của sâm đá rất cao, tăng hoạt động tim mạch, bồi dưỡng sức khỏe nhanh.


Ghi chú: Cây Sâm đá có hai ảnh, tôi đã đăng ở Blog nó hiện, nhưng nay nó lại mất, chắc do cái "Bản quyền" đành chịu

Bài 182- HẠ TRÂM
 


HẠ TRÂM
 
Vàng trong, xanh ngoại, có lông
Hoa xếp hai cái cùng trong cuống dài
Trồng nhiều ở tỉnh Lào Cai
Ôn thận, bổ khí... hơi cay, ưa dùng
 
BXP
 
Sưu tập
 
Hạ trâm - Hypoxis hemerocallidea, chi Hypoxis, Họ Hypoxidaceae Họ Hạ trâm hay Tỏi voi lùn, bộ Asparagales (Măng tây)
 
Nơi mọc: Loài của vùng Ấn Độ - Malaixia, Trung Quốc, Nhật Bản, Philippin, đảo Salomon, cũng mọc ở rừng của nước ta. Khá phổ biến trong các vườn, đất trồng ở Sapa (Lào Cai).

IV- Họ Iridaceae  Họ Diên vĩ hay họ Lay ơn
Bài 183- DIÊN VỸ
             
DIÊN VỸ
 
Diên vĩ, Huệ tây hay Ngọc thiền...
Loài hoa gắn với sự thiêng liêng
"Khôn ngoan", "Dũng cảm", "Trung thành" thế
Ba cánh hoa tươi gửi nỗi niềm.
 
BXP
 
Sưu tập
 
Hoa Diên Vĩ - Iris ensata, chi Iris Diên vĩ, Họ Iridaceae  Họ Diên vĩ hay họ Lay ơn Họ Iridaceae, bộ Asparagales (Măng tây)
 
Hoa Diên Vĩ còn gọi Xương bồ, Ngọc thiền, Văn mục, Đỗ nhược hay Diên vĩ Nhật Bản
Hoa Diên Vĩ - Sứ điệp hạnh phúc
Diên Vĩ là loài cây lưu niên có thân thảo vươn cao, lá hình lưỡi kiếm và những đóa hoa to nhiều màu sắc với ba cánh và ba đài hoa rũ xuống. Có hơn 200 loài hoa Diên Vĩ xinh đẹp khác nhau với các màu xanh da trời nhạt, tím, vàng, trắng, hồng, cam, nâu đỏ...đa dạng như màu sắc cầu vồng. Hoa Diên Vĩ được xem như sứ giả mang đến những điềm lành. niềm hy vọng. Ba cánh hoa Diên Vĩ đại diện cho lòng Trung Thành, sự Khôn Ngoan và lòng Dũng Cảm. Hoa Diên vĩ (Iris) được xem như một loài hoa thiêng. Hoa Diên Vĩ đã là biểu tượng của hoàng gia và sự che chở thần thánh suốt hàng thế kỷ trên khắp thế giới. Loài hoa đầy sức thu hút này được rất nhiều người ngưỡng mộ. Các vị vua chúa nước Pháp đã dùng nó làm biểu tượng hoàng gia và gọi nó là Fleur-de-lis. Theo thời gian, tên đó chuyển thành Flower of the Lily (Lily : Hoa Huệ Tây, Loa Kèn, Bách Hợp). Ở Nhật, hoa Diên Vĩ tượng trưng cho chí khí anh hùng và dòng dõi quý phái.

Bài 184- GLAYON
     

 


GLAYON
 
Sắc hồng mang vạn niềm mơ
Như tình em vẫn đợi chờ người thương.
Trường Sơn ĐÀ Lạt ....quê hương
Ngàn hoa khoe thắm...muôn phương tìm về.
 
BXP
 
Sưu tập
 
Lay ơn - Gladiokus communis, chi Gladiokus Lay ơn, Họ Iridaceae  Họ Diên vĩ hay họ Lay ơn Họ Iridaceae, bộ Asparagales (Măng tây)
 
Hoa Glayơn được trồng trọt nhiều ở Đà Lạt vào khoảng năm 1955. Giống được nhập từ Hà Lan nhưng phải thông qua Pháp mới được đưa trực tiếp về Đà Lạt. Vùng sản xuất nhiều hoa Glayơn của Đà Lạt là Trường Sơn – Xuân trường, Xuân thọ, Tự phước, Sào nam – Phường 11, Thái phiên – Phường 12 và còn rải rác ở nhiều địa phương khác trong thành phố. Glayơn có nhiều loại:
* Màu trắng: Maria Goretti, Màu vàng: Gold Dust, Màu đỏ: Johan Van,  Màu hồng: Spic An Span,  Màu tím: Gustave Mahier.... và nhiều loại khác.
Tuy có nhập thêm những giống mới với những màu sắc phong phú hơn nhưng trong canh tác và trên thị trường tiêu thụ vẫn ưa chuộng giống hoa Glayơn đỏ đậm đã có trước đây (còn gọi là Glayơn đỏ). Hoa Glayơn có thể trồng quanh năm ở Đà Lạt. Hàng năm Đà Lạt cung cấp cho thị trường tiêu dùng trong nước khoảng 1,5 – 2 triệu cành hoa Glayơn