VƯỜN CÂY HOA ĐV I

2-bộ Alismatales Trạch tả
1- Họ Alismataceae - trạch tả (mã đề nước):
Theo wikipedia, Họ Alismataceae Trạch tả có 17 chi đều là "trang chưa được viết". Tôi đã cố mò mẫm sưu tập được ba cây: Trạch tả hay Mã đề nước, Từ cô hay Rau mác và Từ cô kiểng hay Từ cô lá tim, nay thêm cây Rau mác lá tròn.

80- TRẠCH TẢ





TRẠCH TẢ

Lá dai, hình phiến trái xoan
Loài thân rễ, thường mọc hoang ao hồ
Hoa lưỡng tính có mẫu ba
Trị tiểu bí, lỵ, mắt hoa, bụng đầy.....

BXP

Sưu tập

Trạch tả - Alisma plantago - aquatica, chi Alisma Trạch tả, Họ Alismataceae - trạch tả (mã đề nước), Bộ Alismatales Trạch tả.

Mô tả: Cây thảo, có thân rễ hình cầu hay hình con quay nạc. Lá dai, phiến hình trái xoan - mũi mác hoặc lõm ở gốc, mọc đứng hoặc trải ra, gân từ gốc 5-7, cuống lá dài bằng phiến. Cụm hoa chuỳ to, nhánh dài mang xim co gồm những hoa lưỡng tính; lá đài 3; cánh hoa 3; nhị 6, lá noãn 20-30 đính theo một vòng. Quả bế đẹp.
Mùa hoa tháng 10-11.
Nơi mọc: Cây mọc hoang ở các đầm ao và ruộng. Cũng được trồng lấy thân rễ làm thuốc.
Công dụng: Vị ngọt, mặn, tính hàn. Thường dùng chữa tiểu tiện bất lợi, đái đường, thuỷ thũng, viêm thận, bí tiểu tiện, đái ra máu, đái dắt, đái buốt, bụng đầy trướng, ỉa chảy, kiết lỵ, bạch đới, hoàng đản, mắt đỏ, đau lưng, di tinh. Cũng có thể dùng làm thuốc lợi sữa cho phụ nữ thiếu sữa và chữa được chứng choáng, đầu váng mắt hoa.
Ghi chú: Hạt Trạch tả cũng có tác dụng lợi tiểu như hạt Mã đề.

Bổ xung họ Lauraceae - Long não hay Nguyệt quế, bộ Laurales Nguyệt quế.
84- BỜI LỜI ĐẮNG




BỜI LỜI ĐẮNG

Cây gỗ nhỏ, nhánh lông hung
Lá hình bầu dục hay xoan, nhọn đầu
Hoa thành tán, quả hình cầu
Dùng tươi trị nhọt, như cao ...tiêu dần.

BXP

Sưu tập

Bời lời đắng, Mò lông, Nhan sang - Litsea umbellata, chi Litsea, họ Lauraceae - Long não hay Nguyệt quế, bộ Laurales Nguyệt quế.

Mô tả: Cây gỗ nhỏ có các nhánh thường có lông màu hung. Lá mọc so le, hình bầu dục, thuôn hay trái xoan, thon hẹp hay tròn ở gốc, nhọn ở đầu, bóng và nhẵn ở mặt trên, trừ trên gân giữa, màu tối hay có lông nâu ở dưới; gân bên 8-16 đôi, lõm ở trên, lồi ở dưới; cuống lá khá to, có lông, dài 8-10mm. Hoa xếp 5-6 cái thành tán tụ họp ở nách lá, có cuống chung ngắn, có lông ngắn màu hung. Quả hình cầu, đường kính 5-6 mm, có cuống nhỏ, hơi phồng lên ở phía dưới quả.
Hoa tháng 2-1.
Nơi mọc: Cây khá phổ biến ở nước ta: Lào Cai, Lạng Sơn, Vĩnh Phú, Hà Tây, Ninh Bình, Gia Lai, Kontum, Bà Rịa - Vũng Tàu.
Công dụng: Thu hái lá quanh năm, thường dùng tươi để đắp lên những vết đau, và mụn nhọt như một thứ cao dán.

2- Họ Butomaceae - cỏ lận
Họ Cỏ lận Butomaceae là một họ thực vật có hoa. Họ này chỉ chứa một loài duy nhất là cỏ lận (Butomus umbellatus).
Bài 86- CỎ LẬN





CỎ LẬN

Tên Hy Lạp "tome" là chặt chém
Bởi lá dài hình dạng như gươm
Hoa hình tán, quanh ba xim
Trước là cây cảnh, sau.....xâm Đại Hồ!

BXP

Sưu tập

Cỏ lận - Butomus umbellatus, chi Butomus cỏ lận, Họ Butomaceae - cỏ lận, Bộ Alismatales Trạch tả.

Mô tả: Cỏ lận là một loài thực vật thủy sinh sống lâu năm, thành viên duy nhất trong họ Cỏ lận (Butomaceae). Cây có thân rễ với các lá thẳng, dài tới trên 1 m. Các lá có tiết diện hình tam giác và mọc thành hai hàng dọc theo thân rễ. Cụm hoa hình tán, bao gồm các hoa đơn xung quanh 3 xim. Các hoa cân đối và lưỡng tính. Chúng có 3 lá đài tương tự như cánh hoa, có màu hồng với các gân sẫm màu, tồn tại lâu trên quả. Ba cánh hoa tương tự như các lá đài nhưng to hơn, có 6 - 9 nhị. Các lá noãn thượng, 6 - 9 lá và gần như hợp nhất tại phần gốc. Khi trưởng thành, có dạng hình trứng ngược. Noãn nhiều và rải rác trên bề mặt phía trong của thành lá noãn, ngoại trừ khu vực gân giữa và các rìa. Quả là dạng quả đại. Các hạt không có nội nhũ, với lá mầm thẳng.
Nơi mọc: Nguồn gốc từ khu vực ôn đới của đại lục Á-Âu và sinh sống bên lề các nguồn nước chảy chậm, tới độ sâu 3 m.