Biên niên sử lược Việt Nam

CHƯƠNG V: BẮC THUỘC LẦN 3

1. Nhà Tùy.
2. Nhà Đường:

Năm kỉ mão thuộc đường thống trị (1)
Đất Giao Châu cũng bị phân chia:
Mười hai châu, năm mươi chín huyện(2)
Cải đổi- An Nam đô hộ phủ
Tục từ đó gọi là An Nam.
Đời sống chẳng kham dân tình khổ
Bởi nội bang lật đổ tranh quyền
Bởi ngoại bang triền miên lấn chiếm.

a- [b]Mai Hắc Đế:

Năm nhâm tuất, thuộc miền Châu Hoan(3)
Mai Thúc Loan- hưng binh khởi nghĩa
Da đen sì, sức khỏe vô biên
Chán giặc giã triền miên khổ ải
Mộ tráng sĩ cùng trãi ước mơ...
Chiếm Châu Hoan, xây thành đắp lũy(4)
Tự xưng vua, xả hỉ láng giềng (5)
Ngươi tương truyền vua Mai Hắc Đế.

Kế không lâu quân Đường sang đánh
Hắc Đế thu, ngài lánh dương trần.
Núi Vệ Sơn còn tầng tích cũ (6)
Huyện Nam Đường hiện có đền vua (7)

b- Bố Cái Đại Vương:
Năm đinh vị, giặc bể xua vào (8)
Cướp Giao Châu vây chặc phủ thành...
Trương Bá Nghi cùng Cao Chính Bình (9)
Xuất tinh binh cả bọn lui về.
Xây La Thành dễ bề chống giữ (10)
Kể từ đất giặc dử hết vào.

Năm tân vị, bởi Cao Chính Bình(11)
Bắt nhân dân gồng mình cống nạp...
Lòng oán hận trồi đạp non xanh
Tại Đường Lâm -Phùng Hưng nổi trận (12)
Chiếm giữ Thành- hả giận Rồng Tiên.
Cao Chính Bình hóa điên mà chết.
Rồi Phùng Hưng cũng hết nợ đời.
Dân ái mộ lập đền cúng bái
Tôn Phùng Hưng- Bố Cái Đại Vương.
Lập Phùng An noi gương kế thừa...
Nhưng sức yếu mới vừa giao đấu
Vội xin hàng- thật xấu tiên vương(!)


Nước Hoàn Lương hằng năm khuấy nhiễu (13)
Chiếm Châu Hoan, Châu Ái trị vì.
Niên mậu tý, quân Đường xâm lấn
Vua Hoàn Lương tạm lánh phía nam (14)
Đổi quốc hiệu gọi ra Chiêm Thành.

Cuối đời Đường quan trường tham nhũng
Cũng lợi danh...ức hiếp dân đen
Như Lý Trác men chợ Máng, Mường
Mua trâu, ngựa khinh thường hách dịch...(15)
Giết Tù trưởng Máng- Đỗ Tồn Thành.
Dân xứ ấy xúi người Nam Chiếu
Mang quân sang cướp phá Giao Châu...
Mười năm trời, ngậm sầu nuốt thảm!

Năm bính thìn Giao Châu gặp nạn (16)
Thủ phạm định dạng quân Nam Chiếu (17)
May nhờ Nguyên Dụ đánh đuổi đi (18).
Năm mậu dần khắc ghi Vương Thức (19)
Người mưu lược đức tài hội đủ
Trị lê dân khuông phép rõ ràng
Giặc ngòai biên chẳng dám bừa càn(20)
Mọi dân làng an cư lạc nghiệp.

Năm canh thìn, Vương Thức triệu về (21)
Sai Lý Hộ sang làm đô hộ-
Lòng ích kỷ lồ lộ ác tâm
Giết Tù trưởng là Đỗ Thủ Thừng
Dân bản Mường hừng hực huyết sôi
Dụ Nam Chiếu sang lôi cẩu tặc
Vây thành trì kẻ giặc trốn chui.
Quân Nam Chiếu mừng vui chiến thắng...
Tướng Vương Khoan mang quân tiếp cứu
Chiếm lại thành- Nam Chiếu rút lui.

Năm nhâm ngọ đánh vùi Giao Châu (22)
Thế lún sâu, Đường sai Thái Tập
Lập sách lược- ba vạn băng ngàn
Quân Nam Chiều vượt đàng về nước.

Niên quí mùi thêm bước tiến công (23)
Năm vạn quân khó mong bảo toàn
Thái Tập bí chỉ còn tự tử
Tướng dưới quyền là Nguyên Duy Đức
Gắng sức mình đem bốn trăm binh
Ra bờ sông- tâm linh bấm loạn:
Chẳng thuyền bè biết chọn thế chi?
Đành khuyên sĩ cùng nhau giết giặc:
"Mở đường máu hơn là ngạt nước
Bước đường cùng đành phải liều thân."
Cả quân sĩ đồng tâm nhất quyết
Hai ngàn người bị giết phơi thây.
Nhưng đêm xuống bị vây hết thảy
Xác đầy đàng kinh hãi khôn nguôi!!!
Quân Nam Chiếu mừng vui thắng lợi
Tiến vào thành giết hại muôn dân.

Dương Tư Tấn được nâng Thống lĩnh
Quân- hai mươi ngàn- tỉnh như mơ(!)
Đoàn Tù Thiên thăng Tiết độ sứ
Giữ Giao Châu chứ chẳng cho về.

Năm giáp thân, Cao Biền chinh phạt (24)
Tài thao lược thêm giỏi văn chương
Đặng lòng dân yêu thương mến phục.
Năm ất dậu cùng Lý Duy Chu (25)
Đóng Hải Môn mưu ngày tiến binh...
Năm ngàn quân- Cao Biền ra trước.

Lý Duy Chu thí nước cờ đi
Chẳng tiếp ứng ngồi lì một chỗ
Mượn việc quân- lật đổ Cao Biền
Lòng ích kỉ gắn liền mưu sát
Hại tướng tài- giẫm nát thanh danh.

Trước tình thế Biền đành cất mẻ
Tại Phong Châu bao kẻ gặt mùa (26)
Cướp lương thực, đuổi hùa giết lọan
Nuôi quan binh đợi chọn thời cơ.

Non năm sau bất ngờ được cứu
Bảy ngàn quân- Trọng Lễ sang liền
Nhân dịp ấy Cao Biền tấn binh
Được trận lớn- phát tin chiến thắng
Đến Hải Môn Duy Chu giữ lại...

Vua đương triều bức hại người ngay
Triệu Cao Biền trói tay chịu tội.
Vương Án Quyền tiến vội thế thay.
Ngay khi ấy La Thành vây hảm
Không lâu sau bảo đảm thu thành.
Hiểu rành rành lòng lang dạ sói
Cho thân tín bẫm báo sự tình:
Việc quân cơ tự mình lo liệu...

Hiểu nguồn cơn Cao Biền thăng trật
Sang Giao Châu đánh bật quân thù
Giết Tù Thiên và người hướng đạo
Chiếm La Thành ủy lạo chúng dân.
Động máng, thổ ân cần quy thuận
Đất Giao Châu chẳng luận về Đường.

An Nam thân thương nên Tỉnh Hải ( 27)
Biệt đãi Cao Biền- Tiết độ sứ.
Thiên chức anh tài trãi non sông:
Lập đồn ải chống ngăn giặc giã,
Trị lê dân trên cả nhân hòa...
Được kính yêu gọi là Cao Vương.

Thành Đại La bên dòng Tô Lịch
Được chỉnh trang xây đắp vững vàng...
Phá gềnh thác các sông trắc trở
Để thuyền bè chuyên chở thuận yên.

Năm ất tỵ Cao Biền dời chỗ (28)
Thay Cao Tầm- chẳng trổ hoa xuân(29)
Bởi thế sự dần dần chuyển đổi
Do nước Tàu loạn lạc nổi lên
Kéo Giao Châu chẳng đặng yên lành
Tiết độ sứ sẳn dành họ Khúc (30)
Đấy thời lúc vào năm bính thìn(31)
Được gia phong Đồng Bình Chương Sự.

Năm đinh mão Đường tự mất ngôi(32).
Khúc Thừa Dụ bề tôi cũng thác
Trao binh quyền các con - Khúc Hạo.
Ngài tiếp bước thông thạo tình hình
Lập lộ, phủ nhận nhìn sáng suốt
Đặt quan lại, sửa sang việc thuế...
Kế sai con là Khúc Thừa Mỹ
Lập phái đoàn sang xứ Quãng Châu:
Ngòai thông hiếu, trong dò hư thực...

Năm đinh sửu Khúc Hạo qui tiên (33)
Khúc Thừa Mỹ kế thừa sự nghiệp
Thuận nhà Lương bất giao thiệp Hán triều
Năm quí tỵ, Hán liều đánh sang (34)
Bắt Thừa Mỹ xóa tan hiềm tị
Sai người qua giữ, trị Giao Châu.

Năm đinh tỵ,thuộc tướng Khúc Hạo(35)
Thừa đức tài thông thạo binh thư
Mộ tráng sĩ đánh nhừ tướng Hán.
Xưng Tiết độ sứ- đáng anh tài!
Tên gọi thường ngày- Dương Diên Nghệ(36)
Sáu năm liền chẳng nệ chăn dân...

Kiều Công Tiện bất nhân vô tính
Lựa thời cơ- quyền bính cướp đi
Giết họ Dương đoạt giàng kế vị...
Được tin Chúa bị người hảm hại
Tướng Ngô Quyền lại là con rễ
Cất binh phạt chẳng kể đêm ngày...

Kiều Công Tiện van nài vua Hán (37)
Đưa quân sang che chắn cho mình...
Hán nghe qua thuận tình cứu giúp
Thoả xâm lăng ẩn núp bấy lâu
Sai Hoằng Tháo dấn sâu đất nước
Rồi tự mình cất bước theo sau.

Kẻ phản Chúa vùi sâu đất trời
Đền tội lỗi- muôn đời nguyền rủa
Dưới làn gươm tua tủa Ngô Quyền.
Quân Hoằng Tháo đến triền non nước
Nghe Công Tiện bị tước mạng rồi
Thoáng bồi hồi hoá chuyển thành vui (!)
Hét quân sĩ đánh vùi tốc chiến
Dàn hàng ngang thẳng tiến Bạch Đằng.

Chúng chẳng ngờ chịt chằng cọc nhọn
Luỹ chông hào cắm trọn bãi sông.
Nước triều xuống- thuyền tông bãi cọc...
Binh Ngô Quyền xồng xộc tấn công-
Thuyền lủng đáy nước sông tràn ngập
Lớp bị chìm, lớp gặp hoả công
Thêm mưa tên giông bão dập dồn
Cờ trống dậy gọi hồn non nước!!!

Gần nửa quân chậm bước - sống còn
Chạy trối chết sức mòn, lực kiệt
Gặp đại quân báo việc đau buồn-
Hoằng Tháo chết giữa nguồn sóng nước.

Xót xa thay! Vua Hán khóc oà
Rút quân về chẳng mò qua nữa.

Thật kính thay, con người trung nghĩa
Trong giết nghịch báo thù cho chủ
Ngoài phá địch giữ vững non sông
Gỡ xiềng gông nô lệ thiên thu
Đinh, Lý, Trần, Lê dựng nền tự chủ
Cõi trời Nam hội đủ anh tài!!![/b]