Tam Tạng Pháp Số

Tam Tạng Pháp Số  (Trang 69)
 
VĂN KINH NHỊ CHỦNG PHI KHÍ
聞經二種非器 (Hoa nghiêm kinh sớ).
 
Một, Nhị thừa phi khí. Khi Phật nói kinh Hoa nghiêm, tất cả hàng Nhị thừa, căn tánh hẹp hòi, không thể nghe và hiểu nổi; nên Phật xuất hiện nói: Hàng Nhị thừa không thể nghe kinh này, huống là thọ trì. Vì vậy, tuy ở trong pháp hội, như điếc như đuôi. Đó gọi là Nhị thừa phi khí.
Hai, Chúng sanh phi khí. Tất cả chúng sanh có tà kiến, vì không có tín tâm, không có căn tánh Đại thừa. 
Tuy nghe kinh này mà sanh lòng chê bai, liền đoạ vào đường ác. Đó gọi là chúng sanh phi khí.
 
NHỊ CHỦNG
二種 (Pháp hoa an lạc hạnh nghĩa).
 
Một, Phàm chủng. Những kẻ phàm phu không thể giác ngộ rốt ráo.
Nhân mắt thấy sắc, sanh tâm tham ái, bởi tham ái tạo tác nghiệp, tuỳ nghiệp chịu quả báo, luân hồi sanh tử liên miên không dứt.
Đó gọi là phàm chủng.
Hai, Thánh chủng. Nhờ bậc thiện tri thức, nghe được nghĩa lý giáo pháp, có thể hiểu rõ tất cả chư pháp đều từ vọng niệm mà sanh ra. Quán sát tâm này, giống như hư không. Như thế mà tu hành không dính mắc các pháp, có thể làm nên quả thánh. Đó gọi là thánh chủng.
 
NHỊ CHỦNG THỌ CỤ GIỚI PHÁP
二種受具戒法 (Đại bửu tích kinh).
 
Giới là căn bản của muôn điều thiện. Người thọ chánh giới thì tất cả pháp lành từ đây mà tăng trưởng. Người thọ tà giới, chấp vào tà kiến, rơi vào vòng ngoại đạo. Cho nên giới có hai loại không giống nhau.
Một, Thọ chánh bình đẳng giới. Người tu hành có thể thọ trì chánh giới của Phật, tất cả bình đẳng, không thấy phân biệt khác nhau. Dứt hẳn tâm vọng tưởng tà vạy, giới thể tròn đầy đi đến giải thoát, rốt ráo đến vô thượng Bồ đề, không còn thối chuyển.
Hai, Thọ tà bất đẳng giới. Người có tà kiến, theo kẻ có hiểu biết sai trái, dùng tâm phân biệt thọ trì tà giới và rơi vào nhân, ngã, đoạn, thường, kiêu mạng, tham dục, sân nhuế, ngu si và bao nhiêu tà kiến sai lầm, không biết tìm con đường thiết yếu giải thoát.

Tam Tạng Pháp Số  (Trang 70)
 
NHỊ CHỦNG KIỆN NHI
二種健兒 (Niết bàn kinh và Thuỷ sám).
 
Tự mình không làm ác; đã làm ác rồi thì nên sám hối và không làm nữa. Đó là người có sức mạnh, nên gọi là người khoẻ mạnh.
Một, Tự bất tác tội. Người khoẻ mạnh này, nghiệp thân, khẩu, ý thường thanh tịnh, hoàn toàn không có lỗi lầm, xấu ác. Vì vậy gọi là tự bất tác tội.
Hai, Tác dĩ năng hối. Người khỏe mạnh này, tuy ban đầu làm ác sau lại sửa đổi, hối hận, không dám làm nữa. 
Giống như nước đục, bỏ hạt minh châu vào, nhờ sức của hạt ngọc, nước đục liền trong. Vì vậy gọi là tác dĩ năng hối.
 
NHỊ CHỦNG NHÂN CHÚ THUẬT BẤT NĂNG GIA
二種人咒術不能加 (Ma đăng già kinh).
 
Kinh nói: Ngài A nan đi khất thực, giữa đường gặp cô Ma đăng già có nước. A nan khát nước, theo nàng xin nước uống. Tâm nàng xao động, trở về thưa mẹ xin chú thuật bỏ vào nước. Mẹ nàng nói: ở đời có hai loại người, dù là chú thuật cũng không thể thay đổi được. (Tiếng Phạn là Ma đăng già, tiếng Hoa là tánh).
Một, Đoạn dục nhân. Người có thể dứt dâm dục thì tự mình giữ giới được. Người trì giới, chánh niệm kiên cố, lập hạnh đoan chánh, được thần linh phù hộ, yêu ma không quấy phá. Tuy có chú thuật cũng không thể thay đổi.
Hai, Tử nhân. Người đã chết, thức nương vào nghiệp chuyển động, tuỳ nơi chịu hình phạt. Tuổi thọ của trời còn có hạn, chết không thể sống lại, tuy có chú thuật, cũng chẳng dời thay đổi được.
 
NHỊ CHỦNG PHÁ GIỚI NHÂN
二種破戒人 (Đại trí độ luận)
 
Một, Nhân duyên bất cụ túc phá giới. Người nghèo khổ, cơm ăn, áo mặc không đầy đủ, sanh tâm trộm cắp nên phạm giới. Đó là nhân duyên bất cụ túc phá giới.

Hai, Nhân duyên cụ túc phá giới. Người có cơm ăn áo mặc đầy đủ, vì tâm quen làm việc ác nên thích làm điều ác. Đối với giới cấm thường bị phạm phải. Đó là nhân duyên cụ túc phá giới. 

Tam Tạng Pháp Số 71

NHỊ NHÂN XUẤT PHẬT THÂN HUYẾT 
二人出佛身血 (Đại Trí độ luận)
 
Một, Điều đạt thôi sơn đắc tội. Tiếng Phạn là Điều đạt, tiếng Hoa là Thiên nhiệt. Ông ta sanh lòng cực ác, xô đá đè Phật. Vì được kim cang lực sĩ hộ Phật, dùng chày kim cang đập vỡ đá, những hòn đá nhỏ văng tung toé ngược lại, làm bị thương ngón chân của Phật chảy máu. Nên ông ta bị tội báo.( Điều đạt là Đề bà đạt đa).
Hai, Kỳ vực hành châm đắc phước. Tiếng Phạn Kỳ vực hay Kỳ bà, Tiếng Hoa là Cô hoạt sống vững vàng, kiên cố. Khi Phật bị bệnh nhẹ, sai Kỳ bà chửa trị cho Phật, Kỳ bà dùng kim lễ Phật lấy máu ra, bệnh mau thuyên giảm.
Tuy là làm Phật ra máu, lý do trị bệnh cho Phật, nhờ vậy được phước báu.
 
NHỊ CHỦNG THOÁI
二種退 (Trì địa kinh)
 
Một, Cứu cánh thoái. Cứu cánh giống quyết định. Người tu hành, tín căn cạn cợt, lúc đầu siêng năng tu tập, sau vì các duyên khác làm trở ngại, đạo tâm liền thoái lui, cuối cùng không khởi phát tâm nguyện Bồ đề. Đó là cứu cánh thoái.
Hai, Bất cứu cánh thoái. Người tu hành, ban đầu siêng năng, giữa chừng lười biếng, đạo tâm thoái thất. Tâm đã thoái thất, nếu gặp được thiện tri thức khuyên răn giảng giải, thì lại có thể phát khởi tâm nguyện Bồ đề. Đó là bất cứu cánh thoái.
 
NHỊ THÂN
二親 (Pháp uyển châu lâm).
 
Nhị thân là cha, mẹ. Cầu la vương kinh nói: Người nhận được phần thân thể máu huyết của cha, mẹ cho, ơn bú mớm, nuôi dưỡng. Giả dụ châu báu chứa từ mặt đất lên đến cõi trời 28 ( Phi tưởng, phi phi tưởng xứ) bố thí hết cho mọi người, cũng không bằng cúng dường cho cha mẹ.
Một, Phụ thân. Cha là người cho ta hình hài đầu tiên, công đức sanh thành, từ khi còn tấm bé đến lúc trưởng thành, dạy dỗ, nuôi nấng, nâng niu. Ân ấy vô cùng to lớn.
Hai, Mẫu thân. Là người nuôi ta sống còn đầu tiên. Từ trong bào thai đến khi bú mớm, nuôi nấng, giữ gìn, cực khổ vô cùng. Ân ấy to lớn hơn trời cao.
(28 cõi trời là: Tứ thiên vương, Đao lợi, Dạ ma, Đâu suất, Hoá lạc, Tha hoá tự tại, Phạn chúng, Phạm phụ, Đại Phạm, Thiểu quang, Vô lượng quang, Quang âm, Thiểu tịnh, Vô lượng tịnh, Biến tịnh, Vô vân, Phước sanh, Quảng quả, Vô tưởng, Vô phiền, Vô nhiệt, Thiện kiến, Thiện hiện, Sắc cứu cánh, Không xứ, Thức xứ, Vô sở hữu xứ, Phi tưởng phi phi tưởng xứ thiên).

Tam Tạng Pháp Số 72

NHỊ HỘ 
二護 (Niết bàn kinh).
 
Một, Nội hộ. Nội là thân tâm của mình. Giới luật đại, Tiểu thừa Phật chế ra, nếu người thọ trì thì phòng hộ sai lầm cho thân, khẩu, ý nghiệp, thành tựu quả Bồ đề chủng trí. Đó là giới cấm là nội hộ vậy.
Hai, Ngoại hộ. Là bà con dòng họ. người tu hành, cốt phải ngăn ngừa, dứt hết mọi duyên. Tất cả nhu cầu về ăn, mặc, thuốc thang ắt phải nhờ bà con dòng họ cung cấp, ngõ hầu thân tâm được an ổn, để đạo nghiệp được hoàn thành. Đó là lý do bà con thân thuộc là ngoại hộ.
 
NHỊ CHỦNG HỮU
二種有 (Tỳ bà sa luận)
 
Một, Thật vật thật hữu. năm uẩn thành nên thân này là vật thật có. Vì vậy gọi là thật vật hữu.
Hai, Thi thiết hữu. Con người trong cõi thế gian, mỗi người thọ báo theo nghiệp của mình, vây mượn tinh cha huyết mẹ mà có thân thể này và mới có nam, nữ. Vì vậy gọi là thi thiết hữu (Thi thiết: thi hành, kiến thiết)
 
NHỊ CHỦNG BỆNH
二種病 (Niết bàn kinh)
 
Một, Thân bệnh. Thân thể do bốn con rắn độc lớn hình thành. Chúng không hoà hợp thì bệnh hoạn nảy sanh. Vì vậy gọi là thân bệnh (Tứ đại là đất, nước, lửa, gió. Vì bốn thứ này khắp đầy thế giới, nên gọi là đại. Người nương nhờ tứ đại bên ngoài, mà thành được tứ đại trong thân với tánh cứng, ướt, nóng, động đánh nhau bên trong. Không hoà thuận nhau, độc hại như rắn. Vì vậy gọi là bốn con rắn độc lớn.)
 
Hai, Tâm bệnh. Tâm thể linh diệu sáng suốt, tròn đầy vắng lặng như hư không.
Có lẽ vui vẻ quá độ không kìm được đến nỗi sôi nỗi quá mức; nhút nhát quá sanh lo sợ, buồn rầu, khổ não, ngu si, tối tăm, đều do bốn thứ này quấy động bên trong, đến nỗi sanh bệnh hoạn. Vì vậy gọi là tâm bệnh.
 
NHỊ CHỦNG BỆNH
二種病 (Đại trí độ luận)
 
Một, Tiên thế hành nghiệp bệnh. Vì đời trước ưa các biện pháp độc ác như roi vọt, gậy gộc, khảo tra, cưỡng bức làm đau khổ tổn hại chúng sanh. Vì vậy đời này cảm ứng quả báo mắc nhiều bệnh hoạn. Đó là tiên thế hành nghiệp bệnh.
Hai, Hiện thế thất điều bệnh. Vì lạnh, nóng, mưa, gió, không biết bảo dưỡng thân mình, rồi ăn, uống vô chừng, ngủ nghỉ vô độ, vì những việc ấy, mắc nhiều bệnh hoạn. Đó là hiện thế thất điều bệnh.

Tam Tạng Pháp Số 73

NHỊ CHỦNG TỬ  
二種死 (Niết bàn khinh)
 
Một, Mạng tận tử. Mạng trời đã hết, thân này phải bỏ. Vì vậy gọi là mạng tận tử. Nhưng có trường hợp mạng hết mà phước chưa hết, hoặc phước hết mà mạng chưa hết; hoặc phước, mạng đều hết, gọi là mạng tận tử. (Phước là tiền của)
Hai, Ngoại duyên tử. Không thuận thiên mạng thì mất mạng mình.
Vì vậy gọi là ngoại duyên tử. Như không phải số phận mà tự hại mình, thình lình gặp người khác hại mình, hoặc hai người giận giữ không ngừng, mỗi lúc càng tăng lên, cả hai cùng chết, đều là ngoại duyên tử.
 
NHỊ CHỦNG BỐ THÍ
二種布施 (Đại trí độ luận)
 
Một, Tịnh thí. Không cầu quả báo, danh dự, phước lộc ở thế gian, chỉ vì căn lành xuất thế mà giúp đỡ, nguyên nhân đi đến Niết bàn. Dùng tâm thanh tịnh mà bố thí. Vì vậy gọi là tịnh thí.
Hai, Bất tịnh thí. Bằng vọng tâm cầu phước báo mà thực hành bố thí. Như kinh Bát nhã nói: hoặc sợ mất mát của cải mà bố thí, hoặc vì mong cầu thế lực mà bố thí. Như thế bao nhiêu duyên cớ, cùng với thanh tịnh trái ngược. Đó là bất tịnh thí.
 
NHỊ CHỦNG PHÁP THÍ
二種法施 (Bát nhã kinh)
 
Một, Thế gian pháp thí. Bồ tát tuy là vì tất cả loài hữu tình, thuyết pháp, hiển thị năm thần thông v.v… tất cả các pháp. Nhưng chưa thể ra khỏi thế gian. Vì vậy gọi là thế gian pháp thí.(năm thần thông: một) Chân không dính đất, hai) Biết được tâm và mạng sống của con người, ba) Tầm nhìn ngàn dặm, bốn) Kêu tên có mặt liền, năm) Vách, đá không làm trở ngại hướng đi).
Hai, Xuất thế gian pháp thí. Bồ tát vì chúng hữu tình tuyên thuyết, chỉ bảo tam giải thoát môn và những giáo pháp khác của Phật, nương vào đây mà tu tập, thì được ra khỏi thế gian.
Vì vậy gọi là xuất thế gian pháp thí (Tam giải thoát môn: Không, vô tướng, vô tác)
 
NHỊ CHỦNG THÂN HÀNH THÍ
二種身行施 (Đại trí độ luận).
 
Một, Sanh thân hành thí. Bồ tát dùng, thân được cha mẹ sanh ra, có thể dùng tất cả báu vật và dùng cả thân mạng để bố thí, tâm không tiếc rẽ.
Đó gọi là sanh thân hành thí.
Hai, Pháp thân hành thí. Bồ tát đã bỏ thân mạng (sanh thân) được pháp thân, có thể ở mười phương thế giới, dùng vô số trân bảo, y phục, thức ăn, thức uống bố thí tất cả chúng sanh; hay trong một thời gian ngắn, tuỳ theo tiếng nói của chúng sanh, thuyết pháp khắp cả mọi loài. Đó gọi là pháp thân hành thí.

Tam Tạng Pháp Số 74

NHỊ CHỦNG THÍ 
二種施 (Pháp giới thứ đệ)
 
Một, Tài thí. Dùng thức ăn, thức uống, quần áo, châu báu, nhà cửa, ruộng vườn, tất cả những gì sở hữu của mình, đem cho người khác. Kinh Kim quang minh tối thắng vương nói: Phước bố thí tiền của, không thể ra ngoài tam giới, chỉ điều phục lòng tham, cứu được một đời nghèo khổ, nhưng không thể làm cho ta đắc đạo được. Ví như ánh sáng đèn chỉ sáng trong một căn nhà thôi.
Hai, Pháp thí. Từ chư Phật đến các vị thiện tri thức, hoặc từ kinh sách, nghe nói các pháp lành thế gian và xuất thế gian, bằng tâm thanh tịnh vì người diễn nói.
Kinh Kim quang minh tối thắng vương nói: Bố thí pháp là tự lợi và lợi người khác, có thể khiến chúng sanh ra ngoài tam giới, dứt các phiền não, thành tựu trí huệ cho mình.
Ví như ánh sáng mặt trời chiếu khắp đại thiên thế giới. (Pháp thế gian là ngũ giới, thập thiện các pháp cai trị xã hội. Pháp xuất thế gian là Tứ đế, lục độ mà Tam thừa tu tập).
 
NHỊ GIỚI
二戒 (Hoa nghiêm khổng mục).
 
Một, Tánh giới. Sát, đạo, tà dâm, vọng ngữ, bốn giới này là tánh giới, không đợi Phật chế ra, nếu người nào giữ gìn thì được phước, phạm thì bị tội.
Đó gọi là tánh giới.
Hai, Giá giới. Giá là ngăn chặn. Uống rượu nhiều có nhiều lầm lỗi sanh ra, có thể phạm đến các giới khác, nên Phật đặc biệt ngăn chặn, khiến không phạm phải và giữ gìn, bảo hộ các luật nghi khác. Đó gọi là giá giới.
 
NHỊ GIỚI
二戒 (Tì bà sa luận).
 
Một, Đạo cộng giới. Ở trong địa vị kiến đạo và tu đạo, không cố ý giữ giới, tự nhiên không phạm. Giới và đạo cùng phát khởi.
Đó gọi là đạo cộng giới. người giữ giới này đã chứng được sơ quả, nhị quả, tam quả. Đó là vô lậu giới (Kiến đạo là sơ quả; Tu đạo là nhị quả, tam quả - Vô lậu là không rơi vào tam giới sanh, tử).
Hai, Định cộng giới. Khi phát khởi định này chứng được định sơ thiền, nhị thiền, tam thiền, tứ thiền thiên, không cố ý giữ giới tự nhiên không phạm. Giới và định cùng phát khởi. Đó gọi là định cộng giới. Giới này dứt phiền não (hoặc) chưa hết, chưa ra khỏi sanh tử. Đó là hữu lậu giới.
 
NHỊ GIỚI
二戒 (Hoa nghiêm kinh sớ).
 
Một, Tuỳ tướng giới. Tuỳ là tuỳ thuận. Tướng là hình tướng. Nương theo lời Phật dạy, nhuộm áo nâu sòng, xuất gia, xin ăn tự sống không phạm oai nghi.
Đó là tuỳ tướng giới.
Hai, Ly tướng giới. Ly là xa lìa, người giữ gìn giới pháp, tâm không đắm nhiễm, thì tất cả giới tựa như hư không, hiểu rõ tướng trì, phạm. Đó là ly tướng giới.

Tam Tạng Pháp Số 75

NHỊ GIỚI 
二戒 (Niết bàn kinh)
 
Một, Tánh trọng giới. Sát, đạo, dâm, vọng đều là tánh nghiệp. Không giữ giới Phật, giữ mà không phạm, tánh ta được lành. Phạm mà không giữ, tánh ta có tội. Nếu người phạm giới, tội ấy rất nặng. Đó gọi là tánh trọng giới.
Hai, Thế cơ hiềm giới. Giới không quan tâm những chê bai và nghi ngờ của người đời. Giới luật Phật chế ra cho người xuất gia. Tất cả sự nghiệp kinh doanh, sinh sống của thế gian và tất cả những việc không thích hợp với đạo, đều không được làm, là để ngăn cản những dèm pha, nghi ngờ của người đời. Đó gọi là tức thế cơ hiềm giới.
 
NHỊ GIỚI
二戒 (Niết bàn kinh)
 
Một, Oai nghi giới. Thọ giới rồi, chỉ lo tu hành, uốn nắn oai nghi và ngừng lại việc làm đẹp cho thân thể. Dối lừa người đời, chỉ vì mong cầu danh lợi và muốn người ta cung kính mình mà thôi.
Hai, Tùng giới giới. Thuận theo giới luật Phật dạy, trong sạch ba nghiệp để cho trong tâm, ngoài thân của mình tương xứng nhau. Không vì việc đời, chỉ mong được lợi ích chân thật, không cần lời khen giả dối.
 
XUẤT GIA NHỊ GIỚI
出家二戒 (Thiên thai tứ giáo nghi tập chú)
 
Một, Thập giới. Không sát, không trộm, không dâm, không nói dối, không uống rượu, không ngồi giường cao rộng lớn, không đeo hoa, thoa hương, không xem nghe ca múa, không cầm giữ vàng bạc châu báu, không ăn quá ngọ. Đây là mười giới, Sa di mới xuất gia thọ trì. Đó là mười giới của người xuất gia
( Sa di là tiếng Phạn, tiếng Hoa là Tức từ. Tức là dứt bỏ tình cảm say đắm ở thế gian. Từ là cứu giúp mọi người).
Hai, Cụ túc giới Là 250 giới, phân ra:
1) Pháp ba la di có bốn điều (Tiếng Phạn là ba la di, tiếng Hoa là Cực ác)
2) Pháp Tăng già bà thi sa có 13 điều (Tiếng Phạn là Tăng già ba thi sa, tiếng Hoa là Tăng tàn, phạm giới này như người bị kẻ khác làm tổn hại mạng tuy chưa chết mà hình thể đã tàn phế vậy.
3) Pháp bất định có hai điều (Tỳ kheo phạm lời nói phi pháp hoặc dùng pháp ba la di để trị, hoặc dùng pháp Tăng già ba thi để trị, hoặc dùng pháp ba dật đề để trị, nên gọi là bất định.)
4) Pháp Ni tát kỳ Ba dật đề có 30 điều (Tiếng Phạn là Ni tát kỳ, tiếng Hoa là Xả: vì lòng tham lam quá sức, phạm vào tiền của các thứ, phải bỏ đi mới vào được tăng đoàn. Tiếng Phạn gọi là Ba dật đề, tiếng Hoa là Đọa, nghĩa là của cải không bỏ đi, phải đọa vào địa ngục)
5) Pháp Ba dật đề có 90 điều.
6) Pháp Ba la đề đề xả ni có bốn điều (Tiếng Phạn là Ba dật đề đề xá ni, tiếng Hoa là Hướng bỉ hối. Luật Tăng kỳ nói: tội này nên đến trước chúng tăng phát lồ sám hối, nên gọi là Hướng bỉ hối.
7) Pháp chúng học có 100 điều (Các giới pháp này, chúng Tỳ kheo đều phải học, nên gọi là chúng học)
8) Pháp diệt tránh có bảy điều ( nổi lên cải cọ việc gì phải trừ bỏ đi, nên gọi là diệt tránh pháp). 250 giới này Tỳ kheo xuất gia thọ trị. Đó gọi là xuất gia cụ túc giới. (Tiếng Phạn là Tỳ kheo, tiếng Hoa là Khất sĩ)

Tam Tạng Pháp Số 76

TẠI GIA NHỊ GIỚI 
在家二戒 (Tỳ bà sa luận)
 
Một, năm giới. Không sát sanh, không trộm cắp, không tà dâm, không nói dối, không uống rượu. Đó là năm giới, người tại gia thọ trì, nên gọi là năm giới tại gia. Hai, tám giới. Sau năm giới, thêm ba giới: Không ngồi giường cao rộng lớn; không đeo hoa hương và vật trang sức lên đầu, mình; không ca hát nhảy múa, vui đùa. Đây là tám giới người tại gia thọ trì, nên gọi là tại gia tám giới.
 
TÀ CHÁNH NHỊ GIỚI
邪正二戒 (Thiên Thai tứ giáo nghi tập chú)
 
Một, Tà giới. Người ngoại đạo làm theo tà đạo. Chẳng phải nguyên nhân suy đoán là nguyên nhân. Tự suy đoán nhân đời trước, thần thức từ trong con gà đến đây, bèn đứng một chân, tu khổ hạnh. Hoặc suy đoán kiếp trước là con chó đến đây, bèn tham ăn phân dãi dơ bẩn, tu khổ hạnh. Đó gọi là tà giới. Hai, Chánh giới. Khi Phật chưa ra đời. Luân vương cũng dạy người thực hành không sát, không trộm cắp v.v… mười điều thiện. Đó là thập thiện giới pháp. Ấy là chánh giới.
 
NHỊ TRÌ
二持 (Hoa nghiêm kinh sớ)
 
Một, Chỉ trì. Chỉ là ngăn ngừa. Ngăn ngừa thân, miệng để không sát, không trộm, không tà dâm, không nói dối v.v… Đó là chỉ trì.
Hai, Tác trì. Tác giống như thực hành. Đã không sát sanh lại nên phóng sanh. Đã không trộm cắp lại hay bố thí. Đã không tà dâm lại hay cung kính. Đã không nói dối lại hay nói chơn thật. Đó là tác trì.

Tam Tạng Pháp Số 77
 
NHỊ CHỦNG TINH TẤN
二種精進 (Pháp giới thứ đệ).
 
Một, Thân tinh tấn. Bản thân siêng tu pháp lành, ngày đêm hành đạo, lễ tụng, giảng thuyết, khuyên răng giúp đỡ mở mang, dạy dỗ. Đó gọi là thân tinh tấn.
Hai, Tâm tinh tấn. Tâm siêng năng làm điều thiện mãi mãi không ngưng nghỉ.
 
NHỊ CHỦNG TINH TẤN TÂM
二種精进心 (Pháp hoa sám nghi)
 
Hành nhân luân tu pháp sám hối phải giữ đúng hạn kỳ thì mới phá được chướng ngại của sai lầm ( hoặc). Như tu Pháp Hoa Tam muội có kỳ hạn là 21 ngày.
Trong thời gian này lễ Phật, sám hối, tụng kinh vừa sự vừa lý, đều phải tinh tấn.
Vì vậy có hai thứ tâm (Tiếng Phạn là Tam muội, tiếng Hoa là Chánh định)

Một, Sự trung tu nhất tâm tinh tấn. Hành nhân ở trong đạo tràng, thực hành 21 ngày các nghi lễ thuần thục, đầy đủ. 
Khi lễ Phật nhất tâm thành khẩn, quán tưởng kim dung của Phật hiện tiền trước mắt đoan nghiêm rất nhiệm màu, tâm không còn vướng mắc bất cứ cái gì, cho đến sám hối, tụng kinh, tọa thiền đều phải nhất tâm, khiến cho hành động và giáo pháp tương ưng nhau không hề lười biếng. Đó gọi là sự trung tu nhất tâm tinh tấn.

Hai, Lý trung tu nhất tâm tinh tấn. Hành nhân vừa mới vào đạo tràng, cho đến 21 ngày hoàn tất. Trong thời gian ấy, những việc làm đều hợp oai nghi, thường phải quán chiếu, nhất tâm vắng lặng.
Như khi lễ Phật thì nhận biết năng lễ, sở lễ tánh vắng lặng.
Tuy nói là vắng lặng nhưng cảm ứng đạo giao một cách tự nhiên, không thể nghỉ bàn. Vì lý và thể bình đẳng, chúng sanh và Phật không hai.
Tuy nói không có người lễ, nhưng thân thể ta đang lễ trước chư Phật.
Tuy nói không có Phật được lễ, nhưng vẫn có chư Phật theo tâm ta hiển hiện.
Niệm niệm như thế chớ có lười biếng. Đó là lý trung tu nhất tâm tinh tấn
 
NHỊ CHỦNG NHẪN NHỤC
二種忍辱 (Đại trí độ luận)
 
Một, Phi chúng sanh sổ nhẫn nhục. Bồ tát khi gặp gió, lạnh, nóng, nước, mưa v.v… những vật vô hình làm buồn bực, tổn hại, an nhiên nhận chịu, không nỗi lên sân hận. Đó gọi là phi chúng sổ nhẫn nhục. 
Hai, Chúng sanh sổ nhẫn nhục. Bồ tát, nếu gặp hữu tình chúng sanh vu oan cho mình, cũng có thể nhận chịu, bỏ qua không sân hận. Đó gọi là chúng sanh sổ nhẫn nhục. 

Tam Tạng Pháp Số 78
 
NHỊ CHỦNG PHÂN BIỆT CHƠN NGỤY THIỀN TƯỚNG
二種分別眞偽禅相 (Tu tập chỉ quán tọa thiền pháp yếu)
 
Một, Biện tà ngụy thiền phát tướng. Người tu thiền ở trong thiền định, hoặc biết tự thân như bị trói buộc, như bị đè nén, hoặc có lúc thân nhẹ như muốn bay được, hoặc vui mừng đến giơ tay khoa chân, hoặc suy nghĩ buồn rầu, các tướng và tà ngụy như thế, cùng với thiền nỗi lên, tâm nếu chấp lấy thì liền tương ưng với quỷ pháp, phần nhiều loạn tâm điên cuồng.
Vì vậy người tu thìên định, đối với các tướng ấy, nhất tâm tịch tĩnh, phân biệt tà, ngụy, biết nó là hư dối, không ưa không chấp, thì tự nhiên không còn nữa.
Đó là biện tà ngụy thiền phát tướng.
Hai, Biện chân chánh thiền phát tướng. Người tu thiền, ở trong thiền định, tâm ngay thẳng chánh niệm, xa lìa u mê tán loạn, chỉ nhận ra an ổn sáng suốt, yên lặng vô vi và cùng tương ưng với chánh định, tất cả các tướng tà, nguỵ hoàn toàn không thấy nữa. Đó là biện chân chánh thiền phát tướng.
 
NHỊ CHỦNG TỊCH TĨNH
二種寂靜 (Thích thị yếu lãm)
 
Một, thân tịch tĩnh. Bỏ nhà ân ái và các việc lăng nhăng, ở chỗ yên tĩnh, cách xa náo loạn, không làm tất cả việc ác. Đó là thân tịch tĩnh. 
Hai, Tâm tịch tĩnh. Phải xa lìa tham, sân, si v.v… tu tập thiền định, không còn tán loạn, không suy nghĩ tất cả việc ác. Đó là tâm tịch tĩnh.
 
NHỊ CHỦNG NGUYỆN
二種願 (Đại trí độ luận)
 
Một, Khả đắc nguyện. Tu phước thì được sanh làm người, trời. Tu giới, định, huệ thì chứng được A la hán, cho đến quả Phật. Đó gọi là khả đắc nguyện(tiếng Phạn là A la hán, tiếng Hoa là Vô học.)
Hai, Bất khả đắc nguyện. Người dùng trí của mình để đo lường hư không đến tận cùng biên tế, cuối cùng không thể đạt được. Đó gọi là bất đắc khả nguyện.
 
NHỊ CHỦNG TU HÀNH
二種修行 (Niết bàn kinh)
 
Một, Chân thật tu hành. Nương theo lời Phật dạy, có thể biết các tướng Niết bàn, Phật tánh v.v… mà tu theo các hạnh. Đó gọi là chân thật tu hành. (Tiếng Phạn là Niết bàn, tiếng Hoa là Diệt độ). 
Hai, Bất thật tu hành. Không biết các tướng Niết bàn, Phật tánh mà tu theo các hạnh. 
Đó gọi là bất thật tu hành.