VƯỜN CÂY HOA ĐV I

Bài 137- NÁNG

Crinum amabile Donn. : Đại tướng quân đỏ
NÁNG

Em là Náng thuộc loài lá rộng
Khác với nàng Trinh nữ hoàng cung
Còn gọi là Đại tướng quân.
Lá chườm bầm dập vết thương mau lành.

BXP

Sưu tập

Náng - Crinum asiaticum, chi Crinum, Họ Loa kèn đỏ (Amaryllidaceae), Bộ Asparagaless Măng tây hay Thiên môn đông

Mô tả: Cây thảo có hành gần như hình cầu, có cổ ngắn, dày 10-16cm. Lá nhiều, mỏng, hình dải, dài 60-90cm, rộng 7-10cm, mép hơi nhám. Cán hoa dài 30-60cm, mang một tán gồm 5-6, có thể đến 10-12 hoa, có mo bao quanh hình tam giác, dài 7cm. Hoa có cuống ngắn; phiến hoa dài 7-10cm, rộng đến 2,5cm, màu trắng. Quả mọng hình gần tròn
Nơi mọc: Ở nước ta, cây mọc hoang ven suối trong rừng một số nơi thuộc tỉnh Đồng Nai và Bà Rịa-Vũng Tàu.
Công dụng: Toàn cây dùng trị: 1. Đau họng, đau răng; 2. Đinh nhọt, viêm mủ da, loét ở móng, ở bàn chân; 3. Đòn ngã tổn thương, đau các khớp xương; 4. Rắn cắn. Ngày dùng 3-10g, dạng thuốc sắc. Dùng ngoài, giã cây tươi đắp.

Bài 138- HOA TRINH NỮ HOÀNG CUNG

HOA TRINH NỮ HOÀNG CUNG

Em: Trinh nữ, vốn dòng hoàng tộc
Quê Thái Lan, sang nước Việt ta
Trắng trong, tinh khiết sắc hoa
Tiễu trừ u độc nhà nhà yên vui.

BXP

Sưu tập

Trinh nữ hoàng cung tên khoa học Crinum latifolium L.thuộc chi Crinum, họ Loa kèn đỏ Amaryllidaceae (họ Thủy tiên), Bộ Asparagales (Măng tây)
Trinh nữ hoàng cung là một loại cỏ, thân hành như củ hành tây to, đường kính 10-15cm, bẹ lá úp nhau thành một thân giả dài khoảng 10-15cm, có nhiều lá mỏng kéo dài từ 80-100cm, rộng 5-8cm, hai bên mép lá lượn sóng. Gân lá song song, mặt trên lá lỡm thành rãnh, mặt dưới lá có một sống lá nổi rất rõ, đầu bẹ lá nơi sát đất có màu đỏ tím.
Hoa mọc thành tán gồm 6-18 hoa, trên một cán hoa dài 30-60cm. Cánh hoa màu trắng có điểm màu tím đỏ, từ thân hành mọc rất nhiều củ con có thẻ tách ra để trồng riêng dễ dàng.
Cây Trinh nữ hoàng cung có nguồn gốc từ Thái Lan chuyền vaò Campuchia, bộ đội tình nguyện VN ở CPC mang về nước đến nay là cây thuốc khá phổ biến.(Cây này hơi khác với cây Náng lá gươm - Crinum ensifolium và Náng củ - Crinum moorei)

Lá TNHC điều trị rất công hiệu các bệnh: u xơ tử cung,u nang buồng trứng, u xơ tuyến vú ở phụ nữ và u xơ tiền liệt tuyến ở đàn ông.(Gia đình tôi có trồng và thực hiện chữa bệnh cho người thân, dựa vào tài liệu mà ông chú tôi đã có được từ BS Thu Văn phòng chính phủ).
TS. Nguyễn Thị Ngọc Trâm, sau 17 nghiên cứu đã điều chế thành công loại thuốc mang tên CRILA một dược phẩm quý điều trị các bệnh trên.


Crinum ensifolium Roxb. : Náng lá gươm

Crinum moorei Hook. f. Náng củ
chùm nhiều hoa và hoa cong xụ xuống nhiều, hoa trắng.

Cây Trinh nữ hoàng cung rất dễ nhầm lẫn với hai cây trên. Cần phân biệt rõ cây TNHC có những đặc điểm rất dễ nhận: Chùm ít hoa hơn loài trên và thường có sọc hồng mặt ngoài. Gốc lá tía khi già. (Cũng là thời điểm tốt nhất để thu hoạch)

Bài 139- NGỌC TRÂM



NGỌC TRÂM

Ngọc trâm dòng Thuỷ tiên
Sáu cánh trắng dịu mềm
Chắt chiu dòng sữa mẹ
Mầu chân thật tình em.

BXP

Sưu tập

Ngọc trâm - Eucharis grandiflora, chi Eucharis, họ Loa kèn đỏ Amaryllidaceae (họ Thủy tiên), Bộ Asparagales (Măng tây)

Mô tả: Cây có thân củ nhiều vảy bao bọc, và mọc cao từ 0.7 - 1m. Lá dạng tròn gốc hình tim màu xanh nhạt, đỉnh có mũi nhọn ngắn, mép nguyên, gân cong. Cuống lá hình lòng máng. Cụm hoa dạng tán trên 1 cuống chung mập, dài 50-60cm, mọc ra từ nách lá, mang 10-40 hoa hẹp. Hoa lớn, màu trắng hay trắng vàng nhạt có cuống dài. Cánh hoa hợp thành ống ở gốc, trên chia 6 thùy thuôn nhọn. Nhị 6 dính trên ống bao hoa. Hoa nở rộ vào mùa mưa (tháng 5-8), đẹp làm cảnh ở chậu hay trong các bồn hoa rất thích hợp  
Nơi mọc: Từ các nước nhiệt đới của cả 2 bán cầu.
Công dụng: Cây được gây trồng chủ yếu bằng tách củ hay hạt. Cây dễ mọc, ưa đất tốt và đủ nắng, nhưng cũng chịu được che bóng một phần, do đó làm cây trang trí phòng khá đẹp

Bài 140- HOA QUỐC KHÁNH
HOA QUỐC KHÁNH
 
Huyết hoa em còn tên Quốc khánh
Nắng thu vàng kiêu hãnh nở bung
Sắc hoa đỏ rực tưng bừng
Mừng ngày Độc lập non sông huy hoàng.
BXP
 
Sưu tập
 
Hoa Quốc khánh - Haemanthus multiflorus, chi Haemanthus, họ Loa kèn đỏ Amaryllidaceae (họ Thủy tiên), Bộ Asparagales (Măng tây)
 
Mô tả: Hoa Quốc khánh còn gọi hoa Pháo Bông, Bông Pháo Hoa, Hồng Tú Cầu, Huyết Hoa, Huyết Huệ. Cây thảo lưu niên, với hành có áo, mang 3-5 lá dài 12-15cm, hình xoan, ngọn giáo; cuống lá lốm đốm tím. Cán hoa mập cao 30-40 cm, mo màu tim tím bao lấy tán hoa gồm 40-50 hoa màu đỏ chót; nhị có bao phấn màu vàng. Quả màu đỏ cam.
Công dụng: Ở Phi châu, hành được dùng làm thuốc duốc cá; cũng có độc đối với lợn.

Bài 141- PHONG HUỆ HỒNG




PHONG HUỆ HỒNG
 
Củ dạng hành, lá mềm, xanh bóng
Từ đất mọc lên dải hẹp dài
Hoa cuống chung, cánh lớn xếp vòng hai
Thường chỉ có một hoa, mùi thơm dịu.
 
BXP
 
Sưu tập
 
Phong huệ hồng - Zephyranthes grandiflora, chi Zephyranthes, Họ Loa kèn đỏ (Amaryllidaceae), Bộ Asparagaless Măng tây hay Thiên môn đông.
 
Mô tả: Cây có củ dạng hành, ngoài có vảy và trong nạc. Lá hẹp dài, màu xanh bóng, mềm, mọc từ củ, sát đất. Cụm hoa mọc trên cuống chung dài giữa đám lá. Hoa có cánh lớn xếp đều đặn 2 vòng, mỗi vòng 3 cánh, toả rộng ở phía đỉnh, mềm, nhẵn, bóng, gốc hơi dính nhau thành 1 ống ngắn, màu trắng, đỏ, vàng... thơm, thường chỉ nở 1 hoa. Quả nang mở 3 mảnh.
Nơi mọc: Có nguồn gốc Châu Mỹ, phân bố rộng khắp ở Việt Nam.
Công dụng: Trồng diềm cảnh, lá chữa rụng tóc, giải khát, giảm ho; rễ chữa sốt, lỵ (Viện Dược liệu).

Bài 142- PHONG HUỆ ĐỎ






PHONG HUỆ ĐỎ
 
Em Huệ đất hay Phong huệ đỏ
Vốn nhỏ nhoi thân cỏ trồng diềm
Đỏ hồng hương thoảng dịu hiền
Chắt chiu từ đất tình em dâng đời
 
BXP
 
Sưu tập
 
Phong huệ đỏ, Tóc tiên hoa đỏ, Lan báo vũ - Zephyranthes rosea, chi Zephyranthes, Họ Loa kèn đỏ (Amaryllidaceae), Bộ Asparagaless Măng tây hay Thiên môn đông.
 
Ra hoa quanh năm, song nhiều vào mùa mưa.
Công dụng: Ở Vân Nam (Trung Quốc) thân củ được dùng trị ngứa lở. Còn ở Việt Nam, lá chữa rụng tóc, giải khát, giảm ho; rễ chữa sốt, lỵ (Viện Dược liệu).

Bài 143- PHONG HUỆ VÀNG





PHONG HUỆ VÀNG
 
Em mang sắc nắng au vàng
Của tình thôn nữ nồng nàn hiến dâng
Ủ hồng cho trái tim chàng
Xa xôi mà vẫn tưởng gần bên nhau.
 
BXP
 
Sưu tập
 
Phong huệ vàng, tóc tiên vàng, huệ đất - Zephyranthes ajax, chi Zephyranthes, Họ Loa kèn đỏ (Amaryllidaceae), Bộ Asparagaless Măng tây hay Thiên môn đông.
 
Mô tả: Tương tự các loài Phong huệ hồng, đỏ, trắng nhưng hoa màu vàng

Bài 144- PHONG HUỆ TRẮNG


 
PHONG HUỆ TRẮNG
 
Hoa thơm, mầu trắng, cuống dài
Đỉnh hoa toả rộng xếp hai hàng đều
Dâng chàng một trái tim yêu
Tình quê mộc mạc ủ nhiều ước mơ.
 
BXP
 
Sưu tập
 
Phong huệ trắng - Zephyranthes candida, chi Zephyranthes, Họ Loa kèn đỏ (Amaryllidaceae), Bộ Asparagaless Măng tây hay Thiên môn đông
 
Mô tả: Cây có củ dạng hành, ngoài có vảy và trong nạc. Lá hẹp dài, màu xanh bóng, mềm, mọc từ củ, sát đất.
Cụm hoa mọc trên cuống chung dài giữa đám lá. Hoa có cánh lớn xếp đều đặn 2 vòng, mỗi vòng 3 cánh, toả rộng ở phía đỉnh, mềm, nhẵn, bóng, gốc hơi dính nhau thành 1 ống ngắn, màu trắng, thơm, thường chỉ nở 1 hoa. Quả nang mở 3 mảnh.
Công dụng: Cây cảnh. Tốc độ sinh trưởng: nhanh.  Phù hợp với: Cây ưa sáng, nhu cầu nước trung bình. Nhân giống từ tách củ

Bài 145- BẠCH TRINH


          


BẠCH TRINH
 
Cây thảo lưu niên, có củ lớn
Lá mọc sát đất, xanh bóng, dạng thuôn
Hoa dạng ống, sáu thùy, trắng, thơm
Gốc Mỹ châu, nhập trồng làm cảnh.
 
BXP
 
Sưu tập
 
Bạch trinh, Huệ chân vịt - Hymenocallis littoralis, Chi Hymenocallis, Họ Loa kèn đỏ (Amaryllidaceae), Bộ Asparagaless Măng tây hay Thiên môn đông.
 
Mô tả: Là cây thân cỏ sống lâu năm do có củ lớn. Lá mọc sát đất, nhiều, dày đặc, dạng thuôn dài, màu xanh bóng, nhẵn. Cụm hoa trên cuống chung mập, xanh bóng, dài 60 - 70cm. hoa tập trung ở đỉnh, gôc có lá bắc dạng mo, mỏng, mềm. Hoa lớn dạng ống dài, trên chia 6 thuỳ hẹp, dài, màu trắng thơm, chỉ nhị xanh dài. Quả nang.
Nơi mọc: Có nguồn gốc xuất xứ từ Châu Mỹ.
Công dụng: Cây cảnh. Tốc độ sinh trưởng nhanh. Cây chịu bóng, nhu cầu nước cao. Nhân giống từ tách củ, mọc khoẻ, cho hoa quanh năm