Tìm hiểu Bướm

Trích dẫn :

12- Họ Bướm xanh (31 loài)

Là một họ lớn của nhiều bướm nhỏ, nhiều loài trong số chúng có đuôi ở cánh sau, rất phong phú về số loài và hình dạng, màu sắc. Phần lớn các loài có mặt trên cánh màu trắng, xanh lơ, xanh dương, xanh tím… một số nhóm có kiểu màu đỏ, cam. Mặt dưới cánh xỉn màu hơn, có những đường vân, đốm, vạch… rất tinh vi. Râu thường có dạng khoang trắng đen rất nhỏ như sợi tóc (giống Prosotas, Nacduba…) hoặc có thể dài đến rất dài (Drupadia, Zeltus…). Sát gốc đuôi thường là các đốm mắt. Người ta cho rằng đuôi và đốm mắt là một trong những cơ chế tự bảo vệ của họ bướm nà thay vì nhiều động vật ăn côn trùng thường nhầm tưởng đó là cái đầu của một sinh vật lớn hơn và tấn công, con bướm chỉ bị rách một phần nhỏ ở cánh và bay thoát. Nhiều loài không có đuôi. Mặt dưới cánh có xu hướng cho thấy màu phối hợp của màu xám và màu nâu. Do có số lượng loài lớn và sự khác biệt giữa các loài nhiều khi rất ít, nên việc nhận dạng là khó khăn. Họ bướm này có vài nhóm khác nhau về tập tính sống và phân bố. Nhiều loài chỉ bay thấp, ít khi bay xa. Nhiều loài chỉ là “thành viên thường trực” của các vũng nước có chứa chất khoáng, chất thải của thú rừng. Một số loài có kích thước lớn hơn bay rất nhanh, thường đậu trên cây,
Mặc dù chúng cũng xà xuống đất hút chất khoáng. Hầu hết các loài thích chỗ trống, trảng cỏ, nơi có nhiều nắng. Một số loài có mối liên hệ với các loài kiến. Một số loài có ấu trùng được kiến chăm sóc. Đổi lại chúng tiết ra chất mật để trả ơn cho kiến. Bản thân bướm cái lúc đẻ trứng lên gần một cây có loài kiến nó cần, cũng tiết ra chất ngọt để dẫn dụ kiến đến tha trứng về tổ của chúng. Một số loài khác lại sống trong hang kiến, ăn thịt cả ấu trùng kiến. Việt Nam có trên 220 loài thuộc họ này.

B.196- BƯỚM CỎ CÁNH SAU ĐỎ

Sưu tập :

B.196- Bướm cỏ cánh sau đỏ - Talicada nyseus

Đặc điểm nhận dạng: Bướm có kích thước nhỏ trong họ Bướm xanh Lycaenidae. Mặt cánh trên màu xám đậm với 2 mảng màu cam rất lớn ở chót đuôi cánh sau. Mặt dưới cánh có màu trắng với một vài đốm màu đen, nép cánh có các mảng viền rộng màu đen. 2/3 riềm cánh sau là các mảng màu đỏ cam, rộng, không đều. Bướm đực và bướm cái có kích thước, hình dáng giống nhau. Sải cánh 20 – 22mm. Khi bay thấp thấy thấp thoáng màu vàng cam ở phần chót đuôi mặt trên cánh sau dưới ánh mặt trời.
Sinh học sinh thái:
Bướm thường ưa chỗ trống và sáng. Loài không phổ biến, ít khi gặp với số lượng lớn. Bướm có thể gặp ở những nơi vùng đất thấp và đồng bằng, gần những nơi có cây trồng và thậm chí chúng sống ở những sinh cảnh bị xáo trộn do việc chặt phá rừng trở thành đất trống đồi trọc. Bướm thường đậu trên hoa cỏ, cây bụi cạnh vườn, công viên thành phố và thích hút mật các loài cây thuộc chi Màn màn Cleome sp. Thuốc bỏng Kalanchoe sp. Sâu non ký chủ trên các loài thực vật thuộc giống thuốc bỏng Kalanchoe sp, họ Thuốc bỏng Crassulaceae.
Phân bố: Vùng phân bố của loài này từ Ấn Độ đến Thái Lan và Đông Dương đến bán đảo Malaysia. Ở Việt Nam loài này được ghi nhận ở Nhinh Thuận cho đến thành phố Hồ Chí Minh.

Nguồn : SVRVN & Internet

Trích dẫn :

B.197- BƯỚM CỎ HOÀNG ĐẾ THƯỜNG

Sưu tập :

B.197- Bướm cỏ hoàng đế thường - Cheritra freja

Đặc điểm nhận dạng: Bướm có kích thước trung bình trong họ Bướm xanh Lycaenidae. Có hai cặp đuôi, cặp đuôi trên rất dài, thẳng, cong ở chót đuôi, màu trắng, ở giữa có sọc màu đen và cặp đuôi ngắn năm phía dưới, cong xuống. Mặt trên cánh trước màu nâu đậm, vùng góc ngoài cánh sau có các đốm đen trên nền trắng. Mặt dưới màu trắng, rìa và chót cánh trước viền hơi vàng, có hai đốm mắt đen ở góc ngoài cánh sau, giữa hai đốm mắt này có các vảy xanh. Con đực và con cái giống nhau. Sải cánh 35 - 39mm.
Sinh học, sinh thái: Loài này thích độ cao trung bình và thấp. Chúng bay khá nhanh, thường gặp ở các khu rừng còn tốt và ở các khu dân cư sống gần bìa rừng. Bay lượn ở khoảng trống trong rừng vào mùa mưa. Bướm cái đẻ trứng và thức ăn của sâu non trên các loài thực vật thuộc chi Cinnamomum sp. thuộc họ Long não Lauraceae phân bố trong vùng phân bố của loài này.
Phân bố: Loài phân bố rộng từ Ấn Độ, Java đến Thái Lan, Cambodia. Ở Việt Nam thường gặp từ Trung bộ vào đến Nam bộ. Ở các tỉnh miền Đông Nam bộ Đồng Nai, Bình Phước, Tây Ninh thường gặp một vài cá thể vào mùa mưa và loài này còn gặp Phú Quốc.

Nguồn : SVRVN & Internet

Trích dẫn :

B.198- BƯỚM CỎ HOA THÔNG THƯỜNG

Sưu tập :

B.198- Bướm cỏ hoa thông thường - Drupadia ravindra

Mô tả:
Bướm đực có mặt trên cánh trước có màu cam đậm, mặt dưới có màu cam nhạt. Chóp cánh trên có màu nâu đen, cánh dưới với các sọc màu cam nhạt. Cánh sau có màu trắng với các dải ngắn mấu đen và nhiều đốm đen khá rõ. Bướm có 3 đuôi hai đuôi ngắn và đuôi ở giữa khá dài. Loài này thường đậu trên các lá cây nhỏ dọc theo đường mòn trong rừng và chúng thường xoè cánh ra dưới ánh nắng gắt. Sâu non ăn lá cây cóc kèn Derris scandens thuộc họ Đậu Fabaceae
Phân bố: Phân bố ở Thái Lan, Cambodia và ở Việt Nam chúng có vùng phân bố từ miền Trung trở vào chưa có ghi nhận ở phiá Bắc. Tên bướm được dịch theo nghĩa tiếng Anh.

Nguồn : SVRVN & Internet

Trích dẫn :

B.199- BƯỚM CỎ NÂU ĐEN

Sưu tập :

B.199- Bướm cỏ nâu đen - Nothodanis schaeffera

Đặc điểm nhận dạng: Bướm có kích thước trung bình, Bướm đực khác bướm cái về kích thước, bướm cái lớn hơn bướm đực và mặt cánh trên. Ở bướm đực mặt cánh trên là những mảng màu xanh chiếm gần hết cánh trừ phần riềm cánh có màu nâu đen và bướm cái toàn bộ mặt cánh trên có màu nâu đen và chỉ có một mảng trắng lớn ở cánh trước. Mặt dưới cánh của cả đực và cái khá giống nhau. Cánh trước là mảng màu vàng nhạt chiếm hầu hết diện tích cánh với một viền màu nâu đen bao quanh. Cánh sau với 7 đốm màu nâu đn được viền bằng màu trắng nhạt. Vùng gần gốc cánh có một mảng màu trắng nhạt lớn, rõ chia đôi các mảng cành màu nâu đậm. Sài cánh 40-45mm.
Sinh học sinh thái: Loài này thường sống trong các khu rừng gần biển hay các bán đảo ở miền Trung đến Nam bộ. Chúng thường xuất hiện vào những ngày trời có nắng và thường đậu ở những cây cỏ trong rừng. Bướm xuất hiện vào khoảng giữa và cuối mùa mưa hàng năm. Thức ăn của sâu non là loài thực vật thuộc họ Dây khế Connaraceae - cây Lốp bốp Connarus cochinchiensis phân bố trong khu vực loài này sinh sống.
Phân bố: Phân bố từ New Guine, Phillipine đến vùng Sulawesi đến miền bắc Thái Lan. Loài này phân bố ở vùng ven biển thuộc các tỉnh miền Trung Việt Nam từ Phú Yên đến Vũng Tàu và là loài hiếm gặp.

Nguồn : SVRVN & Internet

Trích dẫn :

B.200- BƯỚM HỀ DẢI XANH

Sưu tập :

B.200- Bướm hề dải xanh - Discolampa ethion

Mô tả: Rất giống với loài Castalius rosimon. Mặt trên màu đen, vùng giữa cánh màu trắng với những phần màu tím xem giữa vào vùng đen trắng. Mặt dưới là những mảng đen lớn không đều. Loài này thường đậu trên mắt đất ở bìa rừng hay gần các vũng nước nhỏ để hút khoáng chất và thường đậu chung với một số loài bướm khác, bay nhanh khi bị động. Loài này thường sống ở độ cao thấp. Sâu non ăn lá một số loài thực vật thuộc họ Táo ta Rhamnaceae
Phân bố: Loài này phân bố ở Ấn Độ, Myanmar, Thái Lan, Cambodia. Ở Việt Nam chúng hầu như phân bố ở khắp các tỉnh nhưng chỉ gặp ở các vùng có rừng. Tên bướm được dịch từ tên tiếng Anh.
Giá trị, tình trạng và biện pháp bảo vệ:
Là loài phân bố rộng nhưng ít gặp. Cũng là loài bướm đẹp, độc đáo.

Nguồn : SVRVN & Internet

Trích dẫn :

B.201- BƯỚM HỀ VẠCH GẤP KHÚC

Sưu tập :

B.201- Bướm hề vạch gấp khúc - Caleta elna

Mô tả: Rất giống loài Caleta roxus. Mặt dưới cánh gồm 2 màu đen và trắng cánh trước có một vệt đen nhìn giống như khuỷu tay bắt đầu từ gốc cánh kéo dài đến gần chóp cánh. Cuối phần gấp khuỷu là một mảng đen. Rìa cánh và chóp cánh trước là những màng đen với những đốm trắng mờ. Gốc cánh sau là một mảng đen lớn nhưng không kéo sát vào gốc cánh. Ở giữa cánh sau là 3 mảng đen lớn gân như đứt khúc, đuôi ngắn. Mặt trên màu đen với vùng giữa cánh màu trắng. Loài này thường đậu trên mắt đất ở bìa rừng hay gần các vũng nước nhỏ để hút khoáng chất, bay nhanh khi bị động. Cây ký chủ của sâu non là một số loaì thuộc họ Táo ta Rhamnaceae
Sinh học sinh thái: Gặp nhiều trong rừng hoặc gần rừng. Chúng thường tập trung ở những vũng nước chứa chất khoáng với nhiều loài khác, đôi khi với số lượng lớn. Hiếm. Sống ở độ cao dưới 700m trong các khu rừng.
Phân bố: Loài này phân bố ở Ấn Độ, Myanmar, Thái Lan, Lào. Ở Việt Nam chúng hầu như phân bố ở khắp các tỉnh nhưng chỉ gặp ở các vùng có rừng. Tên bướm được dịch từ tên tiếng Anh.
Giá trị, tình trạng và biện pháp bảo vệ:
Cũng là loài có phổ phân bố thế giới hẹp và rộng ở Việt Nam.

Nguồn : SVRVN & Internet

Trích dẫn :

B.202- BƯỚM HỀ VẠCH THẲNG

Sưu tập :

B.202- Bướm hề vạch thẳng - Caleta roxus

Đặc điểm nhận dạng: Giống Caleta có hai loài ở Việt Nam, có thể gặp chung với nhau. Mặt trên màu đen với phần giữa cánh màu trắng [12]. Loài C.roxus có mặt trên màu nâu tối đến đen với những dải băng nhạt màu hơn ở vùng giữa của cả cánh trước lẫn cánh sau. Cánh trước có gân 11 bắt đầu từ gân 10 và nối với gân 12. Mặt dưới màu trắng với một dài màu nâu tối hoặc nâu đen từ gốc cánh đến giữa mép cánh trên, nơi đây có một dải cùng màu chạy ngang từ trong góc chót cánh trước tới trên cánh trước, còn một đốm màu đen to ở cuối đĩa cánh- gần mép ngoài và mép dưới cánh. Mặt dưới cánh sau cũng màu trắng và có một loạt các đốm màu đen rất to tạo thành hoa văn rất đẹp.
Sinh học sinh thái: Gặp nhiều trong rừng hoặc gần rừng, dọc đường đi và dọc bờ suối trong rừng. Chúng thường tập trung ở những vũng nước chứa chất khoáng với nhiều loài khác, đôi khi với số lượng lớn. Loài khá hiếm. Sống ở độ cao dưới 1.200m, không có trong các khu rừng.
Phân bố: Thái Lan, Lào, Việt Nam.Phân bố trên toàn Việt Nam.
Giá trị, tình trạng và biện pháp bảo vệ:
Tên bướm hề (Pierrot) được đặt từ kiểu màu sắc nền trắng đốm đen, giống trang phục của các diễn viên hề trong kịch câm châu Âu. Loài này có phổ phân bố thế giới hẹp nhưng rộng ở Việt Nam.

Nguồn : SVRVN & Internet

Trích dẫn :

B.203- BƯỚM HẠI TUẾ

Sưu tập :

B.203- Bướm hại tuế - Chilades pandava

Đặc điểm nhận dạng: Mặt trên màu xanh dương, viền đen mảnh, là loài có đuôi mảnh như sợi chỉ, có một đốm đen sát đuôi cánh sau. Con cái màu nhạt hơn, chỉ có gốc cánh còn màu xanh, nhưng có màu xanh da trời với viền đen rộng trên mép cánh trước, các đốm gần mép ngoài cánh sau ở khoảng 2 màu vàng cam. Mặt dưới màu nâu nhạt có các vạch màu sậm hơn, viền trắng và vài đốm đen rất rõ, có một đốm mắt lớn viền cam ở sát đuôi. Các đốm ở cuối cánh sau ở khoảng 1b và 2 màu vàng da cam, các dạng mùa khô có dải băng nhạt màu ở ô cánh thuộc cả cánh trước và cánh sau. Sải cánh: 26-30mm.
Sinh học sinh thái: Thường gặp ở vườn hoa, bãi đất trống có cây bụi thấp hay cỏ; cũng là "thành viên" thường thấy ở các vũng nước trong rừng. Sâu ăn lá cây thiên tuế Cycas spp., họ Thiên tuế Cycadaceae. Đôi khi bị coi là địch hại của loại cây cảnh này. Loài này thường sống ở độ cao dưới 1.200m trong các khu rừng thứ sinh, các trảng cỏ cây bụi và vùng nông nghiệp.
Phân bố: Celon, Ấn Độ, Banglades đến Mianma và Đông Dương (Thái Lan, Lào, Việt Nam), Malaixia. Ở Việt Nam: từ miền Trung vào miền Nam. Rất phổ biến ở thành phố Hồ Chí Minh và các khu vực phía nam.
Giá trị, tình trạng và biện pháp bảo vệ:
Có giá trị trong phân loại học và đa dạng sinh học nhưng đây lại là một loài côn trùng có hại cần phòng diệt, mặc dù loài này chưa gây hại đến ngưỡng kinh tế.

Nguồn : SVRVN & Internet

Trích dẫn :

B.205- BƯỚM LÔNG XANH

Sưu tập :

B.205- Bướm lông xanh - Anthene emolus

Đặc điểm nhận dạng:
Giống Anthene có vài đặc điểm giống với Nacaduba, tuy nhiên râu của chúng dài hơn và mập. Gân 11 và 12 tự do ( không nối với nhau). Lông rung ở cuối cánh sau dài và tạo thành 3 đuôi ngắn ở gân 1,2 và 3.Việt Nam có hai loài trong giống Anthene. Loài A.lycaenina có chót cánh trước và góc ngoài cánh sau nhọn hơn, mép ngoài cánh trước khá thẳng; ở mặt dưới cánh sau, sát bờ cánh, có một chấm đen rất rõ. Còn loài A.emolus có mặt trên con đực xanh tím sậm với nền mép đen, con cái màu nâu với phần gốc cánh màu tím - trên cánh sau con cái có các đốm tối màu ở mép ngoài. Mặt dưới con đực và cái giống nhau, cánh sau có một đốm mắt viền cam ở góc ngoài và một chấm đen ở đáy cánh, gần gốc cánh. Có ba đuôi rất ngắn ở cánh sau, tạo thành từ các lông nhỏ. Có kích thước gần bằng các loài thuộc giống Jamides và Nacadula. Sải cánh ≥ 30mm. Loài A.emolus còn có một dạng khác nữa, về cơ bản rất giống dạng được giới thiệu trên đây, nhưng màu sắc ở mặt trên xanh đậm hơn và các hoa văn ở mặt dưới rõ rệt hơn.
Sinh học sinh thái: Thường gặp ở các vũng nước trong rừng. Hay đậu lên quần áo hoặc da người để hút các chất khoáng trong mồ hôi. Bay rất nhanh nhưng chỉ từng chặng ngắn. Bướm đực có thể thường gặp ở những chỗ đất trũng trên những lối mòn nhỏ trong rừng, ở bờ sông và suối gần rừng phục hồi thứ sinh. Loài này thích vùng đất thấp. Trên bán đảo Malaysia bướm cái đẻ trứng trên cây Vàng anh - Saraca dives họ Đậu Fabaceae, định cư do những loài kiến đặc biệt. Sâu non tuổi nhỏ được kiến tha đến tổ của chúng, ở đó chúng lớn lên, trong khi những sâu non không được kiến tha về tổ sẽ bị chết.
Phân bố:
Phân bố từ Ấn Độ qua bán đảo Đông Dương : Thái Lan, Lào, Việt và quần đảo San-đa đến Tân-Ghi-nê và Ôx-trây-li-a. Loài này xuất hiện khắp nơi ở Việt Nam.
Giá trị, tình trạng và biện pháp bảo vệ:
Là loài phân bố rộng và thường gặp.

Nguồn : SVRVN & Internet

Trích dẫn :

B.206- BƯỚM LÁ XANH

Sưu tập :

B.206- Bướm lá xanh - Amblipodia anita

Đặc điểm nhận dạng:
Giống này bao gồm một số những loài bướm tro to và đẹp, mép trên của chúng có nhiều loại màu sắc từ tía đến xanh và mặt dưới giống chiếc lá với một đường tối đặc trưng chạy từ chót cánh đến mép trong cánh. Cánh trước con cái chỉ có 11 gân, gân số 7 của chúng kết thúc ở mép trên. Cánh trước con đực có tất cả 12 gân rõ rệt. Loài Amblypodia anita khá lớn trong họ này. Mặt trên cánh màu xanh hơi óng ánh, mép viền đen. Con cái màu nâu đỏ hoặc nâu tối, chỉ có phần gốc cánh màu xanh. Mặt dưới cánh màu sắc loang lổ như sắt gỉ hoặc lá héo, thay đổi tuỳ theo từng cá thể. Có một đuôi ngắn, phình to thành thuỳ tròn ở gốc đuôi. Sải cánh: 45-52mm. Việt Nam có hai loài trong giống Amblypodia. Loài Amblypodia narada, hiếm hơn nhiều, có viền đen cánh lớn hơn và rộng dần về chót cánh trước, con cái viền đen rộng hơn nhiều so với con đực.
Sinh học sinh thái:
Sống ở rừng nguyên sinh. Thường gặp hút chất khoáng ở chất thải của chim và thú rừng dọc đường mòn. Bay rất nhanh. Nơi chúng tụ tập là những con đường rừng và lối đi của động vật, chủ yếu ở độ cao vừa và thấp, ở chỗ có chất thải của chim và thú. Chúng cũng bị hấp dẫn bởi mùi quấn áo ướt mồ hôi. Trên bán đảo Malaysia sâu non ăn chồi cây Dương dầu Olax wightiana
Phân bố: Từ Sri-lan-ca đến Assam, Mian-ma, Thái Lan, Đông Dương và quần đảo San-đa. Phân bố khắp Việt Nam nhưng chỉ phổ biến ở miền Nam Việt Nam.
Giá trị, tình trạng và biện pháp bảo vệ:
Phân bố thế giới rộng nhưng ở Việt Nam không thường gặp.

Nguồn : SVRVN & Internet