Họ được yêu cầu giữ im lặng!

Tổng số bài gửi : 7113 Registration date : 01/04/2011

Ở Vũ Hán, các bác sĩ đã biết sự thật. Họ được yêu cầu giữ im lặng!

Ban biên tập

Trong những tuần đầu tiên của năm 2020, một bác sĩ X quang tại Bệnh viện Tân Hoa ở Vũ Hán, Trung Quốc, đã nhận thấy những dấu hiệu bất ổn đang rình rập. Ông là người gốc Vũ Hán và có 29 năm kinh nghiệm chụp X quang. Công việc của ông là chụp cắt lớp vi tính (CT), xem phổi của bệnh nhân để tìm dấu hiệu nhiễm trùng.

Và khắp mọi nơi đều có nhiễm trùng. “Tôi chưa bao giờ thấy một loại virus nào lây lan nhanh như vậy,” ông nói với một phóng viên của tạp chí điều tra Caixin. “Tốc độ tăng trưởng này quá nhanh, và quá đáng sợ.”

Ông nói thêm: “Các máy CT trong bệnh viện ngày nào cũng bị quá tải. “Máy móc cạn kiệt và thường xuyên bị hỏng.”

Người dân Trung Quốc — và thế giới — vào đầu năm 2020 đã bị che giấu không biết đến bối cảnh hỗn loạn này. Chính quyền Trung Quốc đã thừa nhận vào ngày 31 tháng 12 năm 2019 rằng có 27 trường hợp “viêm phổi không rõ xuất xứ” và 44 trường hợp được xác nhận vào ngày 1 tháng 1 Ngày 3 tháng 1 năm 2020. Ủy ban y tế Vũ Hán đã báo cáo 59 trường hợp vào ngày 5 tháng 1, sau đó đột ngột giảm con số xuống còn 41 vào ngày 11 tháng 1 và tuyên bố không có bằng chứng lây truyền từ người sang người hoặc bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy bác sĩ bị bệnh.

Tuyên bố đó là một lời nói dối. Virus Corona đang lan tràn. Các bác sĩ tại bệnh viện của vị bác sĩ X quang và các bệnh viện khác đang bị bệnh. Nhưng các nhà lãnh đạo Đảng Cộng sản Trung Quốc đặt sự ổn định xã hội cao hơn tất cả. Họ lo sợ bất kỳ dấu hiệu nào về sự hoảng loạn của công chúng hoặc sự thú nhận rằng đảng-nhà nước cầm quyền không kiểm soát được. Chính quyền ở cả Vũ Hán và Bắc Kinh đều giữ bí mật tình hình, đặc biệt là vì các cuộc họp chính trị đảng thường niên đang được tổ chức tại Vũ Hán, thủ phủ của tỉnh Hồ Bắc, từ ngày 6 tháng 1 đến ngày 17 tháng 1.

Từ lâu sự bí mật đã là một công cụ chính của Đảng Cộng sản cầm quyền. Nó đàn áp báo chí độc lập, kiểm duyệt tin tức và truyền tin điện tử, đồng thời giấu người dân các tin tức quan trọng. Các bác sĩ ở Vũ Hán khi biết sự thật đã sợ hãi không dám nói ra. Trung Quốc đã không tiết lộ sự lây truyền virus ở người cho đến ngày 22 tháng 1, và đến lúc đó, đại dịch toàn cầu đã bùng phát. Trong 3 năm rưỡi, covid-19 đã cướp đi sinh mạng của gần 7 triệu người theo số liệu chính thức. Số người chết thực sự có lẽ gấp đôi hoặc gấp ba lần con số đó.

Bài xã luận này là một phần của loạt bài khảo sát hoạt động bên trong của chủ nghĩa độc tài trên khắp thế giới. Trước đây, chúng ta đã xem xét cách các chế độ độc tài khai thác mạng xã hội, việc tạo ra tin tức sai lệch và sự chia sẻ chiến thuật giữa các chế độ độc tài. Phần này xem xét cách hệ thống độc tài của Trung Quốc xử lý một cuộc khủng hoảng nghiêm trọng sức khỏe cộng đồng, được nhìn qua con mắt của các bác sĩ và các chuyên viên chăm sóc sức khỏe khác ở tuyến đầu, những người đang phải vật lộn để đối phó với một loại virus chưa ai từng chứng kiến. Vào thời điểm mà niềm tin và sự minh bạch là cần thiết để cứu mạng sống, chính quyền Trung Quốc đã che đậy sự thật và nói dối — và họ vẫn tiếp tục làm như vậy cho đến ngày nay.

Ở Vũ Hán, vị bác sĩ X quang nhận ra virus đang truyền từ người sang người. Vào ngày 16/1, ông đã nói chuyện riêng về việc này với một đồng nghiệp, bày tỏ lo ngại căn bệnh này đang bùng phát. Người đồng nghiệp rơi nước mắt trả lời: “Hậu quả là Vũ Hán sẽ đi vào lịch sử”.

Các bác sĩ bị bịt miệng

Nhân viên y tế chuyển bệnh nhân đến bệnh viện Jin Yintan vào ngày 17/1/2020, tại Vũ Hán, Trung Quốc. (Getty Images)

Trong bất kỳ cuộc chiến chống lại bệnh tật nào, sự thông tin nhanh chóng là điều cần thiết. Trung Quốc đã học được điều này một cách khó khăn trong đợt bùng phát dịch SARS năm 2003, khi bí mật nhà nước cản trở việc ứng phó vớ 8.098 người mắc bệnh và 774 người chết ở Trung Quốc và các nơi khác. Sau đó, Trung Quốc thiết lập một hệ thống kỹ thuật số để báo cáo dịch bệnh lây lan. Cốt lõi là Hệ thống báo cáo bệnh đáng chú ý quốc gia (NNDRS), cung cấp báo cáo trực tuyến về các trường hợp. Bao trùm toàn bộ đất nước, nó cho phép một ca bệnh nhập vào đều có thể được truy cập bởi mọi cấp độ, từ bệnh viện địa phương đến Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Trung Quốc (CDC) ở Bắc Kinh. Các quan chức Trung Quốc khoe rằng hệ thống mới “ngang ra rìa, dọc xuống đáy” và sẽ báo cáo con bệnh được phát hiện trong một vài giờ.

NNDRS được thiết kế phần lớn để báo cáo về các bệnh đã biết với thành phần cảnh báo sớm. Đặc biệt, Trung Quốc đang cảnh giác với các bệnh lây nhiễm qua đường hô hấp nguy hiểm như SARS đầu tiên, được xếp vào một danh mục đặc biệt – PUE, dành cho “viêm phổi không rõ nguyên nhân” hoặc không rõ nguồn gốc. CDC giám sát các báo cáo NNDRS hàng ngày. Nếu có hơn năm trường hợp PUE được tìm thấy ở một địa điểm, CDC có nhiệm vụ cử một nhóm đặc biệt đến điều tra. Nhưng theo một số trường hợp ghi nhận, hệ thống PUE đã gặp phải những kết quả dương tính giả - những ca bệnh hóa ra là một thứ khác. Và để thực hiện việc báo cáo, bác sĩ hoặc nhân viên bệnh viện chuyên biệt phải điền vào “thẻ báo cáo” điện tử; một cuộc gọi điện thoại hoặc phương pháp khác thì không đủ.

Báo cáo nội bộ này tách riêng với những gì công chúng được biết. Việc tiết lộ công khai bị kiểm soát bởi đảng. Quyền lực này thuộc về các ủy ban y tế ở cấp địa phương, tỉnh và quốc gia, và cuối cùng là Hội đồng Nhà nước, cơ quan cấp cao nhất của Trung Quốc. Mọi tổ chức lớn ở Trung Quốc, bao gồm cả các bệnh viện, đều có đảng ủy. Trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe, CDC của Trung Quốc chỉ đưa ra lời khuyên về một vấn đề chứ không đưa ra quyết định nên thực hiện các biện pháp ứng phó nào.

Vào tháng 1 năm 2020, hệ thống đã thất bại khi virus lây lan. Điều này có thể được thu thập từ các tài liệu và các cuộc phỏng vấn do các nhà báo Trung Quốc thực hiện. Họ đã cố gắng chụp được một bức tranh rõ ràng về cuộc đấu tranh của các bác sĩ và bệnh viện bất chấp những giới hạn nghiêm ngặt của Trung Quốc đối với việc đưa tin và hệ thống kiểm duyệt của nước này. Gilles Demaneuf thuộc nhóm nghiên cứu DRASTIC, nhóm đang nghiên cứu nguồn gốc của virus, đã biên soạn và dịch những tài liệu này trong một báo cáo dài 193 trang mà ông đã chia sẻ với Nhóm tư vấn khoa học của Tổ chức Y tế Thế giới về nguồn gốc của các mầm bệnh mới. Báo cáo đã được cung cấp cho chúng tôi. Những phát hiện này được gia tăng thêm nhờ những tiết lộ từ nhóm "Quyền được biết" của Hoa Kỳ, một nhóm tự do thông tin, cũng như các bản tin và cuộc điều tra của quốc hội ở Hoa Kỳ.

Trong các bài xã luận năm ngoái, chúng tôi đã kêu gọi sự chú ý đến cách thức lây lan của virus vào tháng 11 và tháng 12 năm 2019, sớm hơn thời điểm Trung Quốc thừa nhận; cách Trung Quốc tiến hành giải trình tự bộ gen của virus vào cuối tháng 12 năm 2019; và chúng tôi đã chỉ ra những trường hợp bổ sung chưa được báo cáo cho phái đoàn chung của Trung Quốc và WHO. Người ta vẫn chưa biết chính xác đại dịch bắt đầu như thế nào và ở đâu, từ sự lây lan từ động vật sang người hay rò rỉ trong phòng thí nghiệm. Nhưng đến cuối tháng 12 năm 2019, số ca nhiễm ngày càng tăng đã gây ra báo động ở Vũ Hán. Trình tự bộ gen cho thấy loại virus này có liên quan chặt chẽ với loại virus SARS đầu tiên, loại virus đã gây ra sự hoảng loạn ở Trung Quốc gần 20 năm trước.

Các phòng khám nhỏ của Trung Quốc thường là điểm dừng chân đầu tiên khi mọi người bị bệnh. Để được điều trị thêm, bệnh nhân sẽ đi lên các bậc thang của bệnh viện cấp ba, cấp hai và cấp một. Một trong những bệnh viện đứng đầu là Bệnh viện Trung ương Vũ Hán, một cơ sở quy mô lớn của thành phố, cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe phức tạp, đào tạo và nghiên cứu y tế tiên tiến. Nó có một khuôn viên chính gần con sông trên đường Nam Kinh và một chi nhánh thứ cấp, được gọi là Houhu, gần Chợ bán buôn Hải sản Hoa Nam, một khu chợ lớn bán hải sản cũng như động vật hoang dã được nuôi - còn sống và đông lạnh - đã trở thành một địa điểm lây lan cực rộng cho loài virus mới. Trung tâm Vũ Hán là bệnh viện trọng điểm của CDC Trung Quốc — để đề phòng các đợt bùng phát bệnh truyền nhiễm ở miền trung Trung Quốc.

Cả hai chi nhánh đã bắt đầu tiếp nhận bệnh nhân mắc bệnh mới và đến ngày 30 tháng 12 năm 2019, bảy bệnh nhân đã đến chi nhánh Houhu. NHiều người trong đó có liên quan với khu chợ. Các bệnh viện khác cũng bắt đầu thấy bệnh nhân bị ho và các triệu chứng nhiễm virus khác.

Chiều hôm đó, lúc 3:10 chiều, ủy ban y tế Vũ Hán - cấp chính trị - đã đưa ra một “thông báo khẩn cấp” cho các tổ chức y tế để đề phòng các trường hợp PUE. Một thông báo khác theo sau lúc 6:50 chiều, cảnh báo “không được tiết lộ thông tin cho công chúng khi chưa được phép.”

Tại Trung tâm Vũ Hán tối hôm đó, bác sĩ nhãn khoa Lý Văn Lượng đã kiểm tra báo cáo y tế của một bệnh nhân có tình trạng rất giống SARS. Anh ấy đã chia sẻ nó với những người bạn học y khoa cũ của mình trong nhóm WeChat của lớp họ để họ có thể chuẩn bị sẵn sàng. Anh viết: “Bảy trường hợp mắc bệnh SARS đã được xác nhận. Vào ngày 1 tháng 1, Lý đã bị cảnh sát giam giữ cùng với 7 bác sĩ khác. Anh bị buộc tội “đưa ra những bình luận sai sự thật” đã “làm xáo trộn nghiêm trọng trật tự xã hội”. Anh bị khiển trách vì “hoạt động phi pháp này” và đã ký giấy hứa sẽ không tái phạm nữa.
Một iêng biệt, Ai Fen, người đứng đầu khoa cấp cứu của Trung tâm Vũ Hán, ngày càng lo ngại về tình trạng lây nhiễm. Cô cảnh báo ban quản lý bệnh viện rằng một trong những bệnh nhân điều hành một phòng khám nhỏ gần chợ và đã điều trị cho nhiều người ở đó, cho thấy rõ ràng việc lây truyền từ người sang người đang diễn ra. Cô yêu cầu nhân viên của mình bắt đầu đeo khẩu trang N95. Điều này đặt ra những cảnh báo mới. Các nhân viên nhận ra điều đó có nghĩa là quá trình lây truyền đang diễn ra và virus có thể đe dọa họ cũng như những người khác.

Tách biệt với trường hợp trên, Ai Fen, người đứng đầu khoa cấp cứu của Trung tâm Vũ Hán, ngày càng lo ngại về tình trạng lây nhiễm. Cô cảnh báo ban quản lý bệnh viện rằng một trong các bệnh nhân là người điều hành một phòng khám nhỏ gần chợ và đã điều trị cho nhiều người ở đó, cho thấy rõ ràng có việc lây truyền từ người sang người đang diễn ra. Cô yêu cầu nhân viên của mình bắt đầu đeo khẩu trang N95. Điều này đặt ra những cảnh báo mới. Các nhân viên nhận ra điều đó có nghĩa là quá trình lây truyền đang diễn ra và virus có thể đe dọa họ cũng như những người khác.

Bức tranh tường mô tả Ai Fen, được vẽ bởi họa sĩ Amanda Newman, vào ngày 22 tháng 4 năm 2020, tại Melbourne, Úc châu. (Robert Cianflone/Getty Images)

Vào ngày 2 tháng 1, cô bị Cai Li, bí thư đảng ủy bệnh viện khiển trách, cáo buộc cô tung tin đồn thất thiệt. Trưởng khoa cấp cứu cho biết cô được yêu cầu không gửi bất kỳ tin nhắn văn bản hoặc tin nhắn WeChat nào về virus mà chỉ được trao đổi trực tiếp về vấn đề này với các bác sĩ khác. Những mệnh lệnh tương tự cũng được gửi đến các bác sĩ khác tại Trung tâm Vũ Hán. Khẩu trang trở thành một vấn đề cấp bách. Để đối phó với các cuộc biểu tình, lãnh đạo bệnh viện cho phép các bác sĩ ở ba khoa – cấp cứu, hô hấp và ICU – đeo khẩu trang nhưng ra lệnh cho những người ở các khoa khác, bao gồm phụ khoa, tiết niệu, tim mạch, nhãn khoa và siêu âm, không được. Nhiều bác sĩ trong số này không được bảo vệ - và bị nhiễm bệnh.

Cũng vào ngày 2 tháng 1, một bản ghi nhớ được đưa ra tại Viện Virus học Vũ Hán, một trung tâm nghiên cứu lớn về virus Corona. Các nhân viên đã được cảnh báo rằng “không được công bố tất cả dữ liệu, kết quả và kết luận thử nghiệm và thử nghiệm liên quan đến dịch bệnh trên blog và mạng xã hội, đồng thời không được chia sẻ với giới truyền thông (bao gồm cả phương tiện truyền thông chính thức) hoặc các tổ chức đối tác.”

(còn tiếp)

Tổng số bài gửi : 7113 Registration date : 01/04/2011

Ở Vũ Hán, các bác sĩ đã biết sự thật. Họ được yêu cầu giữ im lặng!

Ban biên tập

Theo lời vị bác sĩ X quang tại Bệnh viện Tân Hoa, sự khiển trách Lý Văn Lượng và các bác sĩ khác “thực sự khiến chúng tôi bị sốc”. Ông nói thêm, “Vụ việc này đã đóng một vai trò lớn trong việc bịt miệng cộng đồng y tế. … Đa số chúng tôi không dám lên tiếng công khai vì sợ bị công an mời làm việc.”

Nhưng ông đã nhìn thấy thực tế tại Bệnh viện Tân Hoa, nơi có tên chính thức là Bệnh viện kết hợp Y học cổ truyền Trung Quốc và Tây Y tỉnh Hồ Bắc. Ông kể lại rằng bắt đầu từ ngày 5 tháng 1, ông nhìn thấy hai hoặc ba hình ảnh chỉ ra tình trạng nhiễm trùng, sau đó mỗi ngày lại nhiều hơn. Sau đó “đột nhiên nó tăng gấp nhiều lần” lên tới 30 một ngày và tiếp tục tăng gấp đôi. Ông cho biết, đến ngày 11/1, “nhân viên y tế trong đơn vị lần lượt bị nhiễm bệnh”. Chính phủ vẫn chưa thừa nhận sự lây truyền từ người sang người hoặc nhân viên y tế bị bệnh, nhưng virus đã có mặt ở khắp mọi nơi. Vị bác sĩ X quang cho biết: “Bệnh viện chật kín người và tình hình khá hỗn loạn”.

Ông nói: “Phòng khám ngoại trú của bệnh viện chúng tôi rất đông người nghi ngờ là bệnh nhân không thể nhập viện”. “Một số bệnh nhân quỳ xuống và cầu xin bác sĩ cho họ vào.”

‘Mọi người đều bịt mắt họ lại’

Những người đeo khẩu trang để giúp ngăn chặn sự lây lan của loại virus bắt đầu ở Vũ Hán chờ được chăm sóc y tế tại Bệnh viện Hồng thập tự Vũ Hán vào ngày 25 tháng 1 năm 2020. (Hector Retamal/AFP/Getty Images)

Lúc cần kíp nhất thì hệ thống báo cáo dịch bệnh của Trung Quốc đã sụp đổ. Một phần là do sự bối rối và sự cẩu thả trong hành chính. Những bệnh nhân đến khám tại các phòng khám nhỏ ở địa phương trong những tuần đầu tiên đã được cho về nhà hoặc gời đến các bệnh viện cấp thấp, và những trường hợp này rất có thể không bao giờ được tạo ra “thẻ báo cáo” cần thiết để đăng ký vào hệ thống. Ngoài ra, chi phí nhập viện cao tại một cơ sở được xếp hạng hàng đầu có thể khiến nhiều người bệnh không muốn đến đó. Hơn nữa, nhiều bác sĩ tuyến đầu đã không sử dụng hệ thống báo cáo bệnh tật hoặc lo lắng về việc báo cáo về một ca nhiễm trùng không rõ nguyên nhân. Các cơ quan chức năng hàng đầu đã đưa ra các tiêu chuẩn mâu thuẫn nhau cho việc xác định một trường hợp mới - đầu tiên, bệnh nhân phải có liên quan với chợ Hoa Nam, nhưng sau khi nhiều người chưa từng đến chợ bị bệnh, sự yêu cầu đó đã bị loại bỏ.

Và còn một yếu tố chính khác: Trong những tuần đầu tiên của tháng 1 năm 2020, các quan chức cấp cao đã cố ý nỗ lực giảm tốc độ báo cáo các ca bệnh.

Lời cảnh báo không được viết ra bất cứ điều gì - và chỉ được chuyển báo cáo bằng lời nói - ngay lập tức cản trở hệ thống NNDRS, vốn chỉ chấp nhận các “thẻ báo cáo” điện tử bằng văn bản mà chỉ bác sĩ hoặc nhân viên chọn lọc khác trong bệnh viện mới có thể nộp, chẳng hạn như khoa y tế công cộng. Như một nhân viên tại khoa cấp cứu của Bệnh viện Trung tâm Vũ Hán đã nói: “Không có báo cáo bằng văn bản thì không thể báo cáo và những gì bạn nói không được tính”.

Theo vị bác sĩ X quang tại Bệnh viện Tân Hoa, chính quyền cũng hạn chế số lượng mẫu virus được xét nghiệm ở Vũ Hán. Số lượng kiểm tra còn ít và phẩm chất kém. Vào thời điểm này, Trung Quốc không có phương tiện cũng như ý định để xét nghiệm trên bình diện rộng. Điều này khiến nhiều người rơi vào tình trạng lấp lửng như những trường hợp “bị nghi ngờ”, hoặc được đưa về nhà để hồi phục chứ không phải nhập viện. Nếu họ chết, họ sẽ bị loại khỏi danh sách các trường hợp đã được xác nhận. Các nhà chức trách cũng quyết định vào ngày 11/1 rằng hồ sơ chụp CT sẽ không được cung cấp trực tiếp cho nhân viên y tế, những người này sẽ chỉ được thông báo kết quả bằng lời nói. Điều này nhằm che giấu tình trạng lây nhiễm trong nhân viên y tế, điều mà chính phủ tuyên bố là không xảy ra.

Nhiều lần tại các bệnh viện, các bác sĩ được yêu cầu phải “cẩn thận” và “thận trọng” khi nộp phiếu báo cáo cho một ca bệnh mới. Trình tự thời gian hàng ngày về các sự kiện tại Trung tâm Vũ Hán từ ngày 29 tháng 12 đến ngày 8 tháng 2 đã được chuẩn bị bởi một bác sĩ y tế công cộng ở đó. Tài liệu này được Caixin và một ấn phẩm khác của Trung Quốc, tờ Paper, thu được. Cả hai đều cho biết họ đã xác nhận tính xác thực của nó. Tài liệu này cho thấy một mô hình báo cáo diễn ra chậm rãi.

Bảy bệnh nhân ban đầu tại Bệnh viện Trung tâm Vũ Hán chỉ được báo cáo qua điện thoại và vị bác sĩ y tế công cộng rất háo hức nộp các thẻ báo cáo điện tử. Nhưng ông đã bị các quan chức chính trị và cấp trên chỉ thị phải chờ đợi. Mặc dù các ca bệnh đều nằm viện vào cuối tháng 12 nhưng mãi đến ngày 8 tháng 1 mới được đưa vào hệ thống, theo trình tự thời gian.

Vào ngày 11 tháng 1, ủy ban y tế Vũ Hán đã điều chỉnh tổng số ca bệnh xuống còn 41, dựa trên các xét nghiệm PCR đầu tiên và tuyên bố – một lần nữa – rằng “không tìm thấy bằng chứng rõ ràng nào về việc lây truyền từ người sang người”.

Vào ngày 12/1, vị bác sĩ y tế công cộng tại Bệnh viện Trung tâm Vũ Hán nhận thêm chỉ thị từ phía trên: Mọi phiếu báo cáo về ca nhiễm mới đều phải được báo cáo “một cách thận trọng”. Vào ngày 13 tháng 1, một cuộc họp đã được tổ chức tại bệnh viện, các bác sĩ và quan chức y tế công cộng đã được cảnh báo rằng các trường hợp nhiễm trùng chỉ có thể được báo cáo khi có sự đồng ý của ủy ban y tế thành phố và tỉnh - cấp bậc về chính trị. Những lớp phê duyệt này chỉ làm tắc nghẽn hệ thống nhiều hơn. “Vào ngày 16 tháng 1,” vị bác sĩ y tế công cộng viết, “Tôi đã hỏi các bệnh viện xung quanh về các mục nhập thẻ báo cáo gần đây và được biết rằng gần đây họ không báo cáo bất kỳ thẻ nào.” Tuy nhiên, ông nói thêm, virus đang tàn phá thành phố và các ca nhiễm trùng không có triệu chứng đã xuất hiện. Các bác sĩ tuyến đầu khác ước tính có hàng chục nghìn ca nhiễm tính đến ngày 21/1.

“Vào giữa tháng 1, mọi người đều bịt mắt lại”, một bác sĩ ở Bệnh viện Trung tâm Vũ Hán nói với Caixin. “Từ tỉnh đến thành phố đến bệnh viện: Tỉnh không cho thành phố báo cáo, thành phố không cho bệnh viện báo cáo, bệnh viện không cho khoa báo cáo. Nó chỉ bị che phủ từng lớp một, khiến thời kỳ vàng cho việc phòng ngừa và kiểm soát hết lần này đến lần khác bị bỏ lỡ.”

Vị bác sĩ X quang đã nhìn thấy sự cách biệt giữa tuyên bố của chính phủ và thực tế. Ngày 18/1 tại bệnh viện của ông có 86 ca. “Sau đó, mỗi ngày có hơn 100 ca.”

Sau này ông nói, nếu biết trước một đại dịch sắp xảy ra, ông sẽ mạo hiểm và cảnh báo công chúng. Lúc đó, “tôi yếu đuối và chọn cách im lặng”. Ông ấy đã đăng một tin nhắn cá nhân trên ứng dụng microblog Weibo kêu gọi người già đeo khẩu trang, nhưng ông ấy có ít người theo dõi và “không ai nghe thấy”.

Các bác sĩ ở Vũ Hán phải chịu gánh nặng đặc biệt nặng nề. Bốn người trong số họ tại Bệnh viện Trung tâm Vũ Hán sau đó đã chết vì Covid, trong đó có Lý Văn Lượng, vị bác sĩ nhãn khoa đã bị khiển trách.

‘Sự che đậy vô tận’

Đài tưởng niệm bác sĩ Lý Văn Lượng bên ngoài khuôn viên UCLA ở Westwood, California, vào ngày 15 tháng 2 năm 2020. (Mark Ralston/AFP/Getty Images)

Ngành Y tế công cộng - việc quản lý phúc lợi của toàn thể người dân - đưa ra một thử thách đặc biệt về quản trị. Một phần quan trọng của việc bảo vệ mọi người là truyền đạt rõ ràng những gì đang xảy ra, thuyết phục họ sửa đổi hành vi của mình để ngăn ngừa bệnh tật và sự tử vong, đồng thời xây dựng niềm tin theo thời gian. Thất bại trong bất kỳ nhiệm vụ nào trong số này có thể dẫn đến đau khổ lớn hơn nhiều.

Hoa Kỳ và các xã hội mở khác đã phải vật lộn với sự phân cực, chia rẽ và thông tin sai lệch về chính trị trong thời kỳ đại dịch. Thông tin sai lệch và sai sự thật lan truyền nhanh chóng, thường vượt xa lời khuyến cáo về sức khỏe cộng đồng. Nhiều cái chết không đáng có đã xảy ra.

Nhưng trong khi ở các nước dân chủ tràn ngập thông tin đúng cũng như thông tin sai lệch, chế độ độc tài Trung Quốc đã che đậy sự thật và công bố những lời dối trá. Nhiệm vụ của đảng nhằm giành quyền kiểm soát tuyệt đối - thông qua sự sợ hãi, răn đe và dọa dẫm - đã chặn hành động chính xác khi mà sự lây lan của vi rút có thể đã bị làm chậm hoặc dừng lại. Những quyết định này đã cho phép một tia lửa trở thành một đám cháy rừng, một thảm họa có quy mô to lớn. Khi đại dịch bùng phát, Trung Quốc vẫn là một chiếc hộp đen. Nó đóng cửa với bất kỳ cuộc điều tra nào thêm về nguồn gốc của virus bên trong Trung Quốc và không công bố dữ liệu chính xác về số người chết vì đại dịch; làm như vậy có thể đặt ra câu hỏi về năng lực và sự lãnh đạo của đảng. Khi tỉnh Triết Giang gần đây công bố dữ liệu về tỷ lệ tử vong cho thấy số ca tử vong tăng vọt sau khi Trung Quốc đột ngột dỡ bỏ chính sách “không có Covid” vào tháng 12 năm 2022, chỉ ra rằng số người chết cao hơn mức Trung Quốc đã thừa nhận, dữ liệu đã ngay lập tức bị xóa.

Edward Holmes, một nhà sinh vật học tiến hóa và nhà virus học, đồng thời là giáo sư tại Đại học Sydney, đã trao đổi tin nhắn trên Slack với các nhà virus học khác vào tháng 3 năm 2020, khi đại dịch trở nên mạnh hơn. Holmes, người có nhiều kinh nghiệm về Trung Quốc, đã viết về Trung Quốc: “Có quá nhiều sự đàn áp và lừa dối, thật nực cười”. Ông nói thêm rằng số ca thực sự có thể cao hơn nhiều so với báo cáo và nói: “Tôi cũng nghe nói rằng một số bệnh viện ở Vũ Hán đang từ chối xét nghiệm vì họ muốn báo cáo số lượng thấp hoặc không có”.

Tiến sĩ Holmes lưu ý những tuyên bố virus sẽ không lây truyền giữa người với người và nói thêm, “Sự che đậy vô tận”.

Những gì xảy ra ở Vũ Hán không phải là một sai sót hay phán đoán sai lầm nào. Đó là kết quả của cách thức hoạt động của hệ thống, đòi hỏi sự trung thành và áp đặt quyền kiểm soát theo mọi hướng. Đó là một sự lựa chọn cố ý khi ra lệnh cho các bác sĩ không đeo mặt nạ có thể cứu được mạng sống; làm chậm quá trình báo cáo và do đó cản trở việc cảnh báo sớm; ngừng liên lạc với công chúng; và hướng dẫn các bác sĩ không viết bất cứ điều gì về mối nguy hiểm đang lan rộng. Hậu quả là cái chết và đau khổ cho người dân Trung Quốc và phần còn lại của thế giới ở mức độ không thể tưởng tượng được.

The Washington Post
(Trà Mi dịch)